Barwinek z bliska. Charakterystyczne cechy i odmiany
Barwinek pospolity to gatunek naturalnie występujący w lasach liściastych zachodniej, wschodniej, południowej i środkowej Europy. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju Vinca, który rośnie w stanie dzikim w Polsce. Najczęściej spotyka się go na terenach nizinnych, rzadziej w górach. Preferuje żyzne, kwaśne gleby o odczynie pH 4,9-6,5 bogate w wapń.
Ze względu na walory dekoracyjne barwinek jest też popularną rośliną ozdobną. Ta drobna, zimozielona krzewinka ma drewniejące u dołu, pokładające się, płożące łodygi o długości ok. 100 cm, które tworzą gęstą darń. Pokrywają je naprzeciwległe, skórzaste, ciemnozielone liście o długości do 5 cm zdobiące ogród przez cały rok.
Głównym atutem barwinka nie są jednak intensywnie zielone listki, a barwne, pojedyncze kwiaty. W naturze mają one kolor jasnoniebieski lub jasnofioletowy. Wyrastają ze wzniesionych, wyprostowanych łodyg kwiatowych osiągających wysokość do 20-30 cm.
W uprawie spotyka się różne odmiany barwinka. Do najpopularniejszych należą te kwitnące na niebiesko (Argente ovariegata, La Grave, Ralph Shugert czy Variegata) oraz fioletowo-niebiesko (Bowles Cunningham, Illumination Cahill). Dużym zainteresowaniem cieszą się też rośliny o białych (Alba, Evelyn, Gertrude Jekyll) i purpurowych (Atropurpurea) kwiatach.
Kiedy kwitnie barwinek i co robić, gdy nie ma kwiatów?
Pierwsze kwiaty barwinka pojawiają się zwykle wraz z nadejściem wiosny. Kwitnienie rozpoczyna się więc najczęściej w kwietniu i trwa do końca maja lub nawet do czerwca. Co ciekawe, niektóre rośliny są udekorowane kolorowymi kwiatami jeszcze we wrześniu (np. odmiany Multiplex, Evelyn).
Czasem okoliczności sprawiają, że kwiatostany barwinka pojawiają się nielicznie lub w ogóle ich nie ma. Przeważnie wynika to z niedostosowania stanowiska do potrzeb konkretnej rośliny. Warto pamiętać, że mimo niskich wymagań świetlnych wybrane odmiany słyną z wzmożonego zapotrzebowania na słońce. W zacienionych miejscach warto sadzić więc wyłącznie te cieniolubne, np. Blue Sapphire.
Niekiedy przyczyną problemów z kwitnieniem jest brak składników odżywczych. Jeśli gleba w ogrodzie jest mało zasobna w makro- i mikroelementy, wiosną warto zadbać o łagodne nawożenie.
Czy barwinek jest trujący?
Przy uprawie barwinka szczególną ostrożność muszą zachować właściciele psów czy kotów oraz osoby, u których w ogrodzie przebywają małe dzieci. Cała ta dekoracyjna roślina jest bowiem uznawana za lekko trującą. Zawiera alkaloidy niebezpieczne dla zdrowia zwierząt i ludzi – wininę, pubescynę i minorynę.
Barwinek w kontakcie ze skórą nie stanowi zagrożenia, a do zatrucia może dojść jedynie na skutek zjedzenia łodygi, liści czy kwiatów rośliny. Objawia się ono zaburzeniami pracy układu krążenia i problemami z oddychaniem. Do najczęstszych symptomów należą spadek ciśnienia krwi, nieprawidłowe działanie serca czy duszności.
Barwinek w ogrodzie. Jak wykorzystać jego potencjał?
Barwinek można wykorzystać w ogrodzie na wiele sposobów. Ze względu na niskie wymagania glebowe i dużą wytrzymałość na brak słońca nadaje się on do uprawiania w miejscach, gdzie nie rosną inne, bardziej ciepłolubne rośliny. Podobnie jak bluszcz czy kopytnik stworzy gęstą i zwartą okrywę o wysokich walorach dekoracyjnych nawet w najbardziej zacienionych zakątkach ogrodu, np. pod krzewami i drzewami czy w sąsiedztwie ogrodzenia.
Gęste łodygi barwinka nie dość, że są udekorowane intensywnie zielonymi listkami, które pięknie prezentują się przez cały rok, to jeszcze chronią ogród przed zarastaniem. Dzięki zawartemu pokrojowi uniemożliwiają chwastom wyrastanie i ułatwiają pielęgnację zieleni.
Barwinek to jednak nie tylko roślina okrywowa czy zadarniająca, ale również znakomity gatunek do wzbogacania ogrodów skalnych. Jego płożące się pędy pięknie prezentują się na kamieniach i murkach. Idealnie współgrają z innymi gatunkami chętnie sadzonymi na skalniakach – m.in. z rozchodnikami, goździkami, macierzanką czy trawami ozdobnymi i iglakami.
Nie ma również przeciwwskazań, aby uprawiać barwinek w doniczkach ustawionych na tarasach i na balkonach oraz na rabatach kwiatowych.
Jest to więc niezwykle wszechstronna roślina, idealna zwłaszcza dla początkujących ogrodników oraz osób, które chcą cieszyć się pięknem ogrodu przy minimalnym wysiłku.
