– Mieliśmy kontakt z Polakami. Domagają się tych Poczobutów (Andrzej Poczobut, więziony na Białorusi – red.) – cytuje białoruskiego dyktatora propagandowa agencja BelTA.
Według Łukaszenki Mińsk zareagował pozytywnie na żądania strony polskiej. – Mówimy im: dobrze, jest tam dwóch, trzech naszych ludzi, oddajcie ich, wymienimy (…) Jeśli chcecie Poczobuta, jesteśmy gotowi to zrobić – mówił dyktator.
Z jego twierdzeń wynika, iż w reakcji na „wstępne porozumienie” Warszawa oświadczyła, że jest „gotowa rozmawiać” i „otworzyła punkty kontrolne”.
Białoruś. Łukaszenka o zerwanych rozmowach z Polską. MSZ reaguje
– Wczoraj wieczorem KGB zameldowało mi, że Polacy wycofali się z w geście solidarności z Litwą w sprawie tych balonów. Powiedziałem: pozdrówcie ich ode mnie. Wycofali się – cóż, my też się wycofamy. Odkładamy to na później. Jak będziecie gotowi, wróćcie, to z wami porozmawiamy – oświadczył Łukaszenka.
Jak dodał, Białoruś „jest gotowa na dialog i rozmowy bez eskalacji sytuacji”. – Nie po to, żeby iść na całość. To nie jest konieczne. Nie jestem zwolennikiem takiego podejścia. Zawsze trzeba szukać kompromisów. Ale można się cofać do momentu, aż natrafisz na przeszkodę. Cóż, ja się cofam. Ale ta przeszkoda to wszystko – mówił dyktator.
– Jeśli robisz im jakieś ustępstwa, ludzkie ustępstwa, oni tego nie rozumieją. Rozumieją to jako słabość. Zarówno Amerykanie, jak i wszyscy inni. Ale nie chodzi o słabość. Chodzi o to, że nie mogę dalej się cofać. Nie mogę – powiedział Łukaszenka.
– Mówię Amerykanom: mam swoich ludzi, którzy oceniają mnie na podstawie konkretnych działań. Widzą: Łukaszenka ustąpił w tej sprawie, uwolnił tego, uwolnił tamtego, a po co, nie trzeba, niech siedzi – stwierdził. – Ale oni nie mają tych informacji, a ja nie mogę im tego wszystkiego powiedzieć prosto w oczy – dodał białoruski dyktator.
Do twierdzeń Łukaszenki odniósł się w rozmowie z Interią rzecznik Ministerstwa Spraw Zagranicznych Maciej Wewiór. – Zależy nam, aby Andrzej Poczobut jak najszybciej opuścił więzienie. Nie będziemy komentować doniesień ani KGB, ani Łukaszenki – oznajmił.
Andrzej Poczobut, dziennikarz i działacz polskiej mniejszości na Białorusi, został aresztowany w marcu 2021 r., a następnie 8 lutego 2023 r. skazany za „działalność szkodzącą interesom państwa” (m.in. za nazwanie agresją ataku ZSRR na Polskę w 1939 r. oraz za materiały dokumentujące protesty w 2020 r.) na osiem lat kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Jest przetrzymywany w kolonii karnej w Nowopołocku.
11 września, po negocjacjach z delegacją działającą w imieniu amerykańskiej administracji prezydenckiej, Łukaszenka wypuścił z więzień 52 więźniów politycznych, których następnie deportowano z kraju. Polskie MSZ informowało wówczas, że wśród uwolnionych była trójka obywateli Polski i ośmioro obywateli Białorusi, współpracowników TV Biełsat.
Polska i Litwa zamknęły swoje granice z Białorusią
Polska początkowo ogłosiła gotowość do otwarcia w listopadzie przejść granicznych z Białorusią w Bobrownikach i Kuźnicy. Premier Litwy Inga Ruginiene oznajmiła potem, że po konsultacji z Donaldem Tuskiem zdecydowano o odroczeniu tego procesu.
Litwa zamknęła na miesiąc granicę lądową z Białorusią w reakcji na powtarzające się incydenty z wykorzystaniem balonów meteorologicznych i przemytniczych, wlatujących w litewską przestrzeń powietrzną znad Białorusi. Z tego powodu w ciągu minionego tygodnia wileńskie lotnisko było zamykane pięć razy.
Według Łukaszenki „w toku śledztwa” ustalono, że wystrzelenie tych balonów „przeprowadzili sami Litwini z terytorium Białorusi”.
W Podlaskiem od lata 2021 r. trwa wywołany przez Białoruś kryzys migracyjny. Od 9 listopada 2021 r. zamknięte jest drogowe przejście graniczne w Kuźnicy po tym, jak wcześniej Białoruś z udziałem migrantów przeprowadziła atak na to przejście. Od 9 lutego 2023 r. jest zamknięte przejście w Bobrownikach. Zamknięto je po tym, gdy białoruski reżim skazał Andrzeja Poczobuta. Jeszcze od pandemii zamknięte jest przejście w Połowcach.
Obecnie czynne są jedynie przejścia kolejowe w Kuźnicy i Siemianówce, przez które odbywa się jedynie ruch towarowy.
