Co z niewykorzystanym urlopem po Nowym Roku? Kodeks pracy mówi wprost

Pracownikom zatrudnionym na umowie o pracę przysługuje urlop wypoczynkowy o określonej długości. Liczba dni wolnych jest tutaj zależna od stażu pracy danej osoby. Do rzeczonego stażu pracy wliczają się nie tylko poprzednie okresy zatrudnienia, ale również lata nauki w szkole. 

W przypadku stażu pracy mniejszego niż 10 lat pracownik może liczyć na 20 dni urlopu wypoczynkowego. Jeśli chodzi o pracowników ze stażem przekraczającym 10 lat – przysługuje im 26 dni urlopu. 

Co w sytuacji, gdy pracownik nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego do końca roku? Wówczas zaległe dni wolne należy odebrać maksymalnie do 30 września następnego roku. Wynika to z przepisów Kodeksu pracy, a konkretnie art. 168 (Ostateczny termin udzielenia urlopu): „Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 167”. 

Możliwość wykorzystania zaległego urlopu do 30 września następnego roku kalendarzowego nie dotyczy każdego rodzaju dni wolnych. Mowa tutaj o urlopie opiekuńczym oraz urlopie (a raczej zwolnieniu) z powodu siły wyższej. Obydwa rozwiązania zostały wprowadzone w kwietniu 2023 roku.

W przypadku urlopu opiekuńczego, mamy do czynienia z pięcioma dniami wolnymi. Pracownik może je wykorzystać do sprawowania opieki nad innym członkiem rodziny (np. dziećmi, żoną, mężem czy rodzicami). Warto nadmienić, że urlop opiekuńczy jest bezpłatny. Wyróżniamy jednak płatny urlop na opiekę nad dzieckiem do 14. roku życia w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin.

Osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług) urlop opiekuńczy nie przysługuje.

Urlop z powodu siły wyższej przysługuje pracownikowi w wymiarze dwóch dni lub 16 godzin. Rzeczone zwolnienie, jak sama nazwa wskazuje, może nastąpić w wyniku „działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem”. Taki urlop również przeznaczony jest dla pracowników zatrudnionych na umowie o pracę, a w razie nieobecności przysługuje 50 proc. wynagrodzenia dziennego. 

Często urlop z powodu siły wyższej mylony jest z urlopem na żądanie. To jednak różne pojęcia. Urlop na żądanie to cztery dni wliczające się w pulę urlopu wypoczynkowego. Taki rodzaj wolnego nie powoduje zmniejszenia wynagrodzenia. 

Niewykorzystane dni, zarówno urlopu opiekuńczego, urlopu na opiekę nad dzieckiem, jak i zwolnienia z powodu siły wyższej, nie przechodzą na następny rok. Oznacza to, że „przepadają” one z końcem grudnia. Jednak od nowego roku można skorzystać z nowej puli rzeczonych dni wolnych (pięć dni w przypadku urlopu opiekuńczego i dwa dni lub 16 godzin w przypadku zwolnienia z powodu siły wyższej oraz urlopu na opiekę nad dzieckiem).