Właściciele rudych kotów od zawsze byli zdania, że ich pupile są „jakieś inne”. Teraz w USA odkryto trudno uchwytną mutację genetyczną, która sprawia, że koty są rude.
Co ciekawe, mutacja ta nie występuje u żadnego innego ssaka, chociaż pomarańczoworude ubarwienie występuje u wielu z nich – tygrysów, golden retrieverów, orangutanów. Okazuje się jednak, że tylko u kotów barwa ta powiązana jest z płcią – znacznie częściej występuje u samców.
Czy kotki też mogą być rude?
Kocury są rude, na co wskazuje obecność zmutowanego genu na chromosomie X. Jak u większości ssaków, kocie samice mają chromosomy płci XX, a samce XY. Każdy samiec z „rudym” genem sprzężonym z płcią będzie całkowicie rudy, ale ruda kotka musi odziedziczyć ten gen po chromosomach X obu rodziców, co jest mniej prawdopodobne.
Samice zazwyczaj więc są częściowo rude – mają sierść rudo-czarną lub rudo-brązową, albo są trójkolorowe: czarno-biało-rude lub brązowo-biało-rude. Dzieje się tak, ponieważ chromosomy X, odpowiedzialne za płeć, przenoszą również geny determinujące kolor sierści. Przez to kotki często mają mieszane kolory futerka, co raczej się nie wydarza w przypadku samców.
- Tajemnicza choroba u kotów. Skóra wygląda jak po wizycie w salonie tatuażu
Naukowcy najpierw poszukiwali na chromosomie X wariantów wspólnych dla samców rudych kotów i znaleźli 51 kandydatów, jednak aż 48 z nich zostało wyeliminowanych, ponieważ występowały również u niektórych kotów innego umaszczenia. Spośród pozostałych jeden wyróżniał się jako prawdopodobnie odgrywający rolę w regulacji genów: była to niewielka delecja (utrata fragmentu genomu), która zwiększyła aktywność pobliskiego genu znanego jako Arhgap36.
Arhgap36 już wcześniej był badany w związku z rakiem i biologią rozwoju, jednak teraz odkryto jego związek z pigmentacją u rudych kotów. Nie jest on wyrażany w komórkach innych organizmów.
- Jak widzą koty? Kolory, którymi mruczki oglądają świat
Zbadali koloru u wielu ssaków
Jak podkreślają autorzy badania, wysiłki mające na celu poznanie, w jaki sposób domowe koty nabywają różne kolory i wzory, są punktem wyjścia do zrozumienia powstawania innych cech fizycznych: od plam geparda po opływowe ciała delfinów. Kolor rudy sprzężony z płcią jest nowym przykładem tego, jak ewolucja zachodzi na skalę molekularną.
– Uważamy, że to przykład tego, w jaki sposób geny nabywają nowe funkcje, które umożliwiają adaptację – powiedział dr Christopher Kaelin, genetyk i główny autor badania, który badał również kolory i wzory u psów, gepardów, tygrysów, niedźwiedzi, zebr i chomików.
Rude koty mogły się zaadoptować do naszego kaprysu, kiedy wieki temu rozmnażaliśmy osobniki z tym kolorem futra, ponieważ zwracały naszą uwagę. W tym momencie rude koty występują na całym świecie.
Nie wykazano jednak, że rudy kolor sierści może wpływać na osobowość kotów. Kaelin przyznaje, że nie możemy tego wykluczać, jednak reputacja rudych kotów jako „małych demonów chaosu” prawdopodobnie wynika z tego, że większość z nich jest płci męskiej.
