-
Dudek był prześladowanym gatunkiem we Włoszech ze względu na przesądy, według których przynosił pecha.
-
Ptak ten inspirował kultury Bliskiego Wschodu oraz Egiptu, był symbolem świętości i obecny w sztuce.
-
Współcześnie dudek jest chroniony i symbolizuje walkę z fałszywymi przekonaniami o przyrodzie.
-
Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Dudek jest bez wątpienia jednym z najbardziej charakterystycznych ptaków występujących w regionie południowego Morza Śródziemnego, ale i innych częściach Europy. Inspirował od czasów starożytnych swoją niepowtarzalną sylwetką, efektownym upierzeniem i fascynującym zachowaniem.
Ptaki były licznie przedstawiane w świątyniach i na freskach. W cywilizacjach Bliskiego Wschodu i starożytnego Egiptu dudek był uważany za zwierzę święte, a jego zabijanie było zakazane. Niestety, w średniowieczu dudek, podobnie jak inne zwierzęta, padł ofiarą przesądów. Wierzono np., że ptaki gnieździły się w grobowcach, stając się w ten sposób „symbolami zła”.
Dudek zwyczajny (Upupa epops) był do lat 60. jednym z najbardziej prześladowanych gatunków ptaków we Włoszech, a w tym kraju występuje niemal wszędzie. Utrzymywano, że gatunek przynosi pecha. Były to oczywiście przesądy, które z prawdą nie miały zbyt wiele wspólnego. W Europie Środkowej dudki w niektórych kręgach uważane są za ptaki złodziejskie, podobnie jak sroki.
Dudek stał się więc symbolem misji włoskiej organizacji ornitologicznej Lega Italiana Protezione Uccelli (LIPU), której celem jest m.in. przywracanie szacunku do natury i obalanie szkodliwych mitów na temat zwierząt. W logo tej organizacji widnieje właśnie dudek. Jest on ponadto narodowym ptakiem państwa Izrael i symbolicznym ptakiem indyjskiego stanu Pendżab.
Ale to też ofiara fałszywych przekonań i przesądów. Skąd w ogóle się wzięły?
Niecodzienny wygląd dudka mógł stać się powodem do snucia legend, a nawet bajek i powieści na jego temat. Postać dudka pojawiała się już w Biblii i Koranie, oblicze ptaka opisywane jest w starożytnych tekstach sufickich, w komediach Arystofanesa oraz w poematach Montalego i Foscola.
Dudek. Ptak z charakterystycznym czubem
Najbardziej charakterystyczną cechą zewnętrzną dudka jest oczywiście jego czub. To stojąca kępka piór o czarnych końcach, którą ten ptak może unosić podczas tańca godowego lub w celu odstraszenia drapieżników.
Upierzenie tego gatunku jest również niepowtarzalne. Dudek ma jasnobrązowe, rude pióra, skrzydła pokryte są jasno-czarnymi piórami, a dziób, długi i cienki, zakrzywia się ku dołowi.
Co się dzieje z dudkami w Europie?
Dudek był zawsze dość pospolity na całym swoim obszarze występowania, jednak w drugiej połowie XX w. jego populacja zaczęła spadać w niektórych rejonach, zwłaszcza w Europie. To wynik kilku czynników: stosowania pestycydów i intensyfikacji rolnictwa, a także niszczenia siedlisk ptaków.
Dziś liczba siedlisk dudka w Europie Środkowej maleje do tego stopnia, że w niektórych krajach (Szwajcarii, Austrii, Czechach i Niemczech) ptak ten znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych.
Dudek stopniowo zniknął z Wysp Brytyjskich (choć tu powoli się odradza), Skandynawii i Belgii, Holandii, oraz w Luksemburgu, gdzie obecnie jest uważany za gatunek wymarły. Do Polski dudki przylatują w kwietniu, odlatują we wrześniu lub październiku i zimują w Afryce.
