Przestępcy finansowi szybko reagują na bieżące wydarzenia i zmieniają swoje metody, dostosowując je do panujących nastrojów społecznych oraz nowych okazji rynkowych. Filip Marczewski, starszy specjalista ds. analizy cyberzagrożeń z CERT NASK, wskazuje, że jednym z przykładów takiej reakcji była kampania wykorzystująca wizerunki polityków na początku roku, podczas popularności tzw. „Sejmflixa”. Według specjalisty, niektóre kampanie fałszywych reklam były szczególnie zintensyfikowane w określonych okresach.
Oszuści w Polsce – jak działają i jak można się przed nimi bronić?
Przestępcy nie zawsze dobrze posługują się językiem polskim, co jest widoczne w wielu błędach w ich wiadomościach. Częste pomyłki, takie jak „12 tysiąców” zamiast „12 tysięcy” czy „pioniodze” zamiast „pieniądze”, mogą wskazywać na zagraniczne pochodzenie twórców tych oszustw. Chociaż sztuczna inteligencja jest wykorzystywana do generowania szkodliwych treści, bariera językowa wciąż pozostaje wyzwaniem.
Dzięki współpracy z operatorami telekomunikacyjnymi oraz zaangażowaniu użytkowników internetu, zidentyfikowane oszukańcze strony można teraz blokować nawet w ciągu kilkunastu minut. Rosnąca liczba zgłoszeń świadczy o wzroście świadomości społecznej w zakresie zagrożeń związanych z cyberprzestępczością. Tylko w pierwszej połowie 2023 roku zgłoszono już 53 tysiące stron, co jest znaczącym wzrostem w porównaniu do całego 2022 roku. Dodatkowo, od sierpnia zgłoszenia można składać za pośrednictwem aplikacji mObywatel.
Kim są oszuści?
Przestępcy nie są jednolitą grupą. Jedni działają indywidualnie, inni w niewielkich zespołach, ale zdarzają się również dobrze zorganizowane grupy o szerokiej specjalizacji. W takich zespołach przestępczych można spotkać osoby odpowiedzialne za budowanie stron, pisanie skryptów, prowadzenie rozmów czy wykonywanie telefonów. Grupy te są zarówno krajowe, jak i zagraniczne, ale mimo międzynarodowego charakteru działalności, bardzo dobrze znają lokalne realia i adaptują swoje działania do polskiego rynku.
Oszuści śledzą aktualne wydarzenia i dostosowują swoje kampanie do panujących trendów. Często wykorzystują wizerunki znanych osób, co potwierdzają zmiany w fałszywych reklamach na przestrzeni czasu. Na przykład w czerwcu 2023 r. najwięcej fałszywych reklam dotyczyło inwestycji w akcje takich firm jak PGNiG, Orlen, czy Tesla. Z kolei w okresie letnim 47% kampanii opierało się na wizerunkach polityków, ale ich liczba spadła we wrześniu, kiedy to wzrosło wykorzystanie celebrytów w przekazach oszustów.
