Superorganizm to koncepcja, która zakłada istnienie organizmu składającego się z wielu mniejszych organizmów tego samego gatunku. Termin odnosi się głównie do kolonii owadów społecznych – poszczególne osobniki są porównywane do komórek. Przykładem superorganizmu jest m.in. kolonia koralowca.
Takie niebywałe zdolności zaobserwowano właśnie u niepasożytniczych nicieni z rodziny Rhabditidae, które żyją w glebie.
To niezwykle ważne dla świata nauki zwierzęta. Caenorhabditis elegans jest do tej pory jedynym organizmem z kompletną mapą połączeń neuronalnych. Był też pierwszym organizmem wielokomórkowym z całkowicie odczytaną sekwencją nukleotydów w jego DNA. „Genom nicieni zawiera wiele genów mających swoje odpowiedniki u człowieka. Ze względu na fakt, że mutacje w wielu z tych genów skutkują rozwojem poważnych schorzeń u ludzi, nicień jest wykorzystywany jako model wielu chorób” – podaje PAN.
Ponadto, badania z wykorzystaniem tych nicieni zaowocowały trzema Nagrodami Nobla.
Mierzą zaledwie milimetr długości, ale gdy się połączą, stają się superorganizmem. Nicienie są najliczniejszymi zwierzętami żyjącymi na naszej planecie i potrafią robić rzeczy, o jakich ludziom się nie śniło.
Do tej pory takie zdolności obserwowano niemal wyłącznie w warunkach laboratoryjnych. Obserwacja opisana właśnie na łamach Current Biology dotyczyła zwierząt zauważonych w naturze. Obserwacje były prowadzone pod mikroskopem.
Nicienie potrafią np. grupować się i przyczepić np. do innych owadów, aby skutecznie się przemieszczać – odkryli eksperci.
Równość i współpraca
„Przez długi czas „wieże robaków” istniały tylko w naszej wyobraźni. Dzięki odpowiednim narzędziom i dużej ciekawości znaleźliśmy je w naturze” – czytamy w obszernym opracowaniu.
Naukowcom udało się nagrać pierwszy film przedstawiający superorganizm składający się z nicieni. Badacze są zachwyceni niezwykle skoordynowaną aktywnością robaków.
W porównaniu z innymi tymczasowymi formami grup zwierząt takimi jak ławice ryb lub stada ptaków, „wieże robaków” są nieco inne, bo zwierzęta wręcz się przenikają, tworząc nową superformę poprzez egalitarną współpracę. W tej grupie nie ma ról, wszyscy pracują na sukces.
Nie wiadomo jeszcze, jakim cudem nicieniom udaje się utrzymać ruchomą wieżę w pionie. Badacze chcą się tego wkrótce dowiedzieć.