-
Poziom wody w Morzu Kaspijskim osiągnął historyczne minimum, szczególnie szybko wysychają północne obszary należące do Rosji i Kazachstanu.
-
Zmiany klimatyczne, działania człowieka i mniejsze zasilanie rzekami, zwłaszcza Wołgą, przyczyniają się do gwałtownego spadku poziomu wody.
-
Zmniejszenie ilości wody zagraża bioróżnorodności, w tym zagrożonym gatunkom, oraz wywołuje szeroką dyskusję społeczną.
- Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Eksperci alarmują, że cofanie się wody zagraża kluczowym ekosystemom, a szkody w bioróżnorodności można zaobserwować już teraz. O problemie informuje od lat NASA, która monitoruje stan wód za pomocą satelitów.
Kilka problemów w Morzu Kaspijskim
Poziom wód w zbiorniku zaczął opadać już w latach 90. XX wieku, gwałtownie przyspieszył po roku 2020. W ciągu ostatnich czterech lat poziom lustra wody obniżył się o prawie 80 cm, głównie za przyczyną zmniejszonego zasilania tego słonego jeziora przez rzekę Wołgę, odpowiedzialną za ok. 80 proc. dopływu wody do Morza Kaspijskiego.
Do obniżenia poziomu wody przyczynia się również szybsze parowanie na skutek wzrostu średniej temperatury. Naukowcy nie mają wątpliwości, że to skutek zmiany i ciągłego wzrostu emisji gazów cieplarnianych.
Nie bez znaczenia jest również działalność człowieka. Znaczny pobór wody z rzek wpadających do zbiornika na potrzeby gospodarcze (rolnictwo, przemysł) zmniejszają ilość wody wpływającej do Morza Kaspijskiego.
Największe jezioro świata i oaza przyrodnicza pod presją
Pod względem powierzchni Morze Kaspijskie jest największym śródlądowym akwenem wodnym na Ziemi, zajmującym powierzchnię około 371 000 kilometrów kwadratowych. Pod względem ekonomicznym, społecznym i przyrodniczym jest oazą bioróżnorodności i jest bezcenne. Długość jego wybrzeża wynosi około 6,6 tys. km, dostęp do niego ma pięć państw (Turkmenistan, Iran, Kazachstan, Azerbejdżan i Rosja). Wpływa do niego ponad 130 rzek, z których największe to Wołga i Ural.
Niestety spadek poziomu wody prowadzi do utraty różnorodności biologicznej i zmniejszenia obszarów występowania ssaków, np. fok i ryb.
W północnej części Morza Kaspijskiego żyją ponadto mięczaki, skorupiaki i ptaki, a także kilka gatunków zagrożonych, w tym około 90 procent ostatnich żyjących na Ziemi jesiotrów. Wszystkie te organizmy potrzebują zdrowego poziomu wody, aby przetrwać.
Szeroką dyskusję wywołał film niedawno opublikowany w sieciach społecznościowych przez reżysera Adaja Myrzataja. Widoczne jest na nim porównanie wybrzeża Morza Kaspijskiego z 2013 i 2025 roku. Na kadrach sprzed 12 lat widać molo otoczone wodą i nienaruszoną linią brzegową. Obecnie to samo molo jest otoczone krzewami, a w miejscu dawnej linii brzegowej wznoszą się wysokie budynki.
NASA poinformowała w 2022 r., że do 2100 roku poziom wody w Morzu Kaspijskim może spaść o kolejne 8 do 30 metrów. Liczne badania hydrologiczne sugerują, że spadek poziomu wód będzie się utrzymywać ze względu na zmianę klimatu, która przynosi wyższe temperatury i większe parowanie.
