O godz. 12 w Ogrodzie Saskim w Warszawie rozpoczął się finał akcji Narodowego Czytania poezji Jana Kochanowskiego. W wydarzeniu udział biorą prezydent Karol Nawrocki z małżonką Martą Nawrocką. Jak mówią, w utworach Kochanowskiego „zawarta jest mądra refleksja o Polsce”.
– W literaturze zapisana była nasza tożsamość i to, co mogliśmy zamknąć w niepodległym państwie po 1918 roku – mówił prezydent.
Narodowe Czytanie. Karol Nawrocki czytał fragment poezji Jana Kochanowskiego
W trakcie przemówienia Karol Nawrocki odniósł się także do osobistego doświadczenia, zwracając się do polskiej młodzieży. Prezydent podkreślał, że literatura działa na wyobraźnię. – Jako młody człowiek, któremu niepisane było zostanie szybko prezydentem Polski, czy oglądaniem tego wielkiego świata z bliska, dzięki literaturze, dzięki poezji, dzięki polskim twórcom mogłem zobaczyć, że gdzieś tam jest świat, którego być może kiedyś stanę się częścią – mówił.
Karol Nawrocki przeczytał kilka fragmentów, m.in. ten z wiersza „O śmierci Jana Tarnowskiego, kasztelana krakowskiego, do syna jego, Jana Krisztofa”:
Trzeba pracą wycierpieć, niewczas podejmować,
Prze ojczyznę na koniec krwie swej nie żałować.
Tak do nieba przychodzą; k temu, synu miły,
Obróć wszytko staranie i twe wszytki siły.
Niechaj drudzy, jako chcą, prawo rozumieją.
Niechaj pisać i mówić roztropnie umieją.
Za fraszkę ten wasz rozum stanie na ulicy,
Jeśli nie będzie pewny żołnierz na granicy.
Natomiast pierwsza dama Marta Nawrocka przeczytała dwa pierwsze wersy „Pieśni X”:
Może kto ręką sławy dostać w boju,
Może wymową i rządem w pokoju;
Lecz jeśli żona męża nie ozdobi,
Kto z gospodarstwa, a kto zaś z wysługi
Zbierze pieniądze i z kupiectwa drugi,
Jeśli się żona nie przyłoży k temu,
– Sama prawda, drodzy państwo – powiedział prezydent tuż po tym, jak pierwsza dama zakończyła czytanie swojego fragmentu.
Poezje Jana Kochanowskiego czytają: Marta Alaborska, Olga Bończyk, Filip Gurłacz, Maja Hirsch, Joanna Orleańska, Marcin Przybylski, Jan Wieczorkowski i Mirosław Zbrojewicz. Narratorem będzie Przemysław Babiarz. Oprawę muzyczną zapewniają: Krzysztof Dys (piano), Tomasz Popowski (perkusja), Paweł Szamburski (klarnet) oraz Ksawery Wójciński (kontrabas). Wydarzenie prowadzi Agnieszka Oszczyk.
Narodowe Czytanie poezji Jana Kochanowskiego. Plan uroczystości
O godz. 14:30 w ramach wydarzenia towarzyszącego odbędzie się koncert „KOCHANOWSKI. Wika/Strug/Monodia Polska” z kompozycjami Filipa Wiki do wierszy Jana Kochanowskiego, w wykonaniu Monodii Polskiej pod muzycznym przewodnictwem Adama Struga. Wydarzenie odbywa się w ramach Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0.
Centralnym punktem programu będą warsztaty kolażu literackiego prowadzone przez Marynę Siliakovą – artystkę, ilustratorkę i edukatorkę wizualną.
– Poezja Jana Kochanowskiego towarzyszy nam od pokoleń. Głęboka, napisana wspaniałą polszczyzną, opowiada o czasach dawnych, ale przecież bez trudu odnajdziemy w niej samych siebie – współczesnych Polaków – zaznaczył prezydent Karol Nawrocki, zapraszając do wspólnej lektury na swojej oficjalnej stronie.
Prezydent w nagraniu, w którym zachęcał do udziału w Narodowym Czytaniu, zaakcentował, że w utworach Jana Kochanowskiego zawarta jest mądra refleksja o Polsce – troska o dobro wspólne i pomyślność Rzeczypospolitej. Jego małżonka – pierwsza dama Marta Nawrocka – dodała, że jest w tych utworach radość i smutek, pocieszenie i wielka pochwała życia.
Narodowe Czytanie. Poprzednie edycje
Narodowe Czytanie zostało zainicjowane w 2012 roku wspólną lekturą „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a rok później „Trylogii” Henryka Sienkiewicza. W 2015 roku prezydent Andrzej Duda z małżonką czytali „Lalkę” Bolesława Prusa, a w kolejnym roku – „Quo vadis” Henryka Sienkiewicza. W 2017 roku lekturą było „Wesele” Stanisława Wyspiańskiego.
W 2018 roku Narodowe Czytanie miało wyjątkowy charakter w związku z jubileuszem 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Para prezydencka zaprosiła wówczas do lektury „Przedwiośnia” Stefana Żeromskiego, a ponadto, przez cały rok, „Antologii niepodległości” – specjalnie przygotowanego na tę okazję zbioru powstałych na przestrzeni wieków utworów zaliczanych do kanonu polskiej literatury patriotycznej.
W 2019 roku lekturą Narodowego Czytania były nowele polskie – zbiór ośmiu utworów autorstwa Elizy Orzeszkowej, Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Brunona Schulza, Władysława Stanisława Reymonta, Stefana Żeromskiego, Henryka Sienkiewicza i Henryka Rzewuskiego.
Lekturą w 2020 roku była „Balladyna” Juliusza Słowackiego, w 2021 roku „Moralność pani Dulskiej” Gabrieli Zapolskiej, w roku 2022 czytano „Ballady i romanse” Adama Mickiewicza, a rok później „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej. W 2024 roku w tysiącach miejsc w całej Polsce i na świecie odbyło się Narodowe Czytanie „Kordiana” Juliusza Słowackiego.
Narodowe Czytanie 2025. Poezje Jana Kochanowskiego
Jan Kochanowski – autor poezji będącej lekturą Narodowego Czytania 2025 – zaliczany jest do grona najwybitniejszych polskich poetów i największych twórców europejskich epoki renesansu. Jego dzieła poruszają różnorodne tematy, od poważnych i doniosłych po lżejsze i żartobliwe. Opisuje życie dworskie i ziemiańskie, porusza wątki patriotyczne, refleksje moralne, nawiązania antyczne i biblijne.
W wierszach Kochanowskiego odnaleźć można humanistyczną religijność, zachwyt życiem, ale też głęboką zadumę nad przemijaniem i ludzkim losem. Artysta przyczynił się do rozwoju polskiego języka literackiego, a jego niezrównane dzieła do dziś pozostają żywe i nadal inspirują.
Jan Kochanowski urodził się w 1530 roku w Sycynie pod Zwoleniem. Studiował w Akademii Krakowskiej i na uniwersytecie w Padwie, w młodości podróżował po Europie. W 1559 roku powrócił do kraju i przyjął służbę dworzanina na dworach magnackich oraz na dworze królewskim.
Kilkanaście lat później osiadł na stałe w dziedzicznym majątku w Czarnolesie, poświęcając się pracy pisarskiej. W tym okresie kontynuował pisanie pieśni i fraszek. Po śmierci ukochanej córki Urszulki opublikował cykl „Trenów”. Zmarł nagle w 1584 roku w czasie obrad sejmu w Lublinie. Został pochowany w krypcie zwoleńskiego kościoła.
-
Kluczowe momenty orędzia Karola Nawrockiego w Sejmie. Punkt po punkcie
-
Pierwsze orędzie Karola Nawrockiego. „Wybaczam to, co się działo”
