Nauczyciele planujący zakończenie kariery zawodowej mają do dyspozycji trzy możliwości przejścia na emeryturę. Do wyboru pozostają: standardowa emerytura w powszechnym wieku emerytalnym, wcześniejsze świadczenie nauczycielskie na podstawie Karty Nauczyciela oraz tzw. nowa emerytura nauczycielska, dostępna od września 2024 roku. Ostateczny wybór zależy od indywidualnych warunków – wieku, stażu pracy i momentu rozpoczęcia zatrudnienia w oświacie.
Wcześniejsza emerytura
Tradycyjna emerytura przysługuje nauczycielom, gdy osiągną wiek 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni). Ci, którzy spełnili warunki do końca 2008 roku, mogą skorzystać z wcześniejszej emerytury nauczycielskiej, niezależnie od wieku. Warunkiem jest 30 lat stażu pracy, z czego co najmniej 20 lat musiało przypadać na zatrudnienie nauczycielskie w połowie etatu. W przypadku placówek specjalnych wymagany jest 25-letni ogólny staż, z czego 20 lat to praca pedagogiczna. Konieczne jest też rozwiązanie stosunku pracy i – w razie członkostwa w OFE – złożenie wniosku o przekazanie środków do budżetu państwa.
Nowa emerytura nauczycielska to rozwiązanie dla tych, którzy do 31 grudnia 2008 roku nie spełnili warunków do wcześniejszej emerytury. Od września 2024 mogą z niej skorzystać osoby urodzone przed 1 września 1966 r., które ukończyły 58 lat. Od września 2025 – osoby urodzone między 1 września 1966 a 31 sierpnia 1969 r., które osiągną 56 lat. Pozostali nauczyciele skorzystają z tego świadczenia najwcześniej we wrześniu 2026 r.
Staż składkowy
Nowa emerytura wymaga 30 lat stażu składkowego, w tym 20 lat pracy nauczycielskiej, rozpoczęcia pracy w zawodzie przed 1 stycznia 1999 roku oraz złożenia wniosku przed osiągnięciem wieku emerytalnego. Świadczenie to nie wygasa po jego osiągnięciu.
Wysokość nowej emerytury zależy od kapitału początkowego, zgromadzonych składek i przewidywanej długości życia. Nie może być niższa niż 1878,91 zł brutto. W przypadku członkostwa w OFE, środki zostają przeniesione na subkonto w ZUS, które jest zamykane – bez możliwości dziedziczenia. W odróżnieniu od emerytury kapitałowej, świadczenie kompensacyjne podlega dziedziczeniu.