We wtorek na terenie Unii Europejskiej zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące opakowań i odpadów opakowaniowych. Ich celem jest ograniczenie stosowania jednorazowych opakowań, takich jak plastikowe saszetki na cukier czy przyprawy, oraz promowanie bardziej ekologicznych rozwiązań. Zmiany obejmują zarówno gospodarstwa domowe, jak i sektor handlowy oraz przemysłowy. Choć regulacje już weszły w życie, pełne wdrożenie nastąpi dopiero 12 sierpnia 2026 roku.
Nowe unijne prawo zastępuje obowiązującą od 1994 roku dyrektywę opakowaniową i przyjmuje formę rozporządzenia, co oznacza, że przepisy będą jednolite dla wszystkich państw członkowskich i nie wymagają dostosowania do prawa krajowego.
Nowe regulacje dotyczą rodzajów opakowań dopuszczonych do obrotu oraz metod gospodarowania odpadami, mając na celu ograniczenie ich produkcji. Jak podała Komisja Europejska, w 2022 roku przeciętny mieszkaniec UE wytworzył 186,5 kg odpadów, z czego niemal 40% stanowiły odpady z tworzyw sztucznych. W efekcie już połowa śmieci zalegających w oceanach to właśnie zużyte opakowania.
Co zmieniają nowe przepisy?
Nowe regulacje zakazują stosowania wybranych jednorazowych opakowań plastikowych, popularnych zwłaszcza w gastronomii i hotelarstwie. Chodzi o małe saszetki na sosy, cukier czy przyprawy, które często trafiają do kosza już po jednym użyciu. Dodatkowo zrezygnowano z foliowego pakowania pojedynczych owoców i warzyw – obowiązywać będzie minimalna waga 1,5 kg dla produktów sprzedawanych w plastikowych opakowaniach.
Rozporządzenie nakłada także obowiązek redukcji objętości i wagi opakowań, by zapobiegać przypadkom, w których niewielkie produkty sprzedawane są w nadmiernie dużych, częściowo pustych pudełkach.
Zakupy z własnym pojemnikiem? Teraz to obowiązek sprzedawców
Nowe przepisy zobowiązują sprzedawców żywności i napojów na wynos do umożliwienia klientom korzystania z własnych pojemników bez dodatkowych opłat. Oznacza to, że kupujący będą mogli przyjść po kawę z własnym kubkiem lub odebrać danie na wynos w przyniesionym przez siebie pojemniku.
Wprowadzone regulacje przewidują również określone normy dotyczące minimalnej zawartości surowców wtórnych w opakowaniach. Celem jest to, aby do 2030 roku wszystkie opakowania dostępne na unijnym rynku nadawały się do recyklingu.
Ograniczenia dotyczące substancji chemicznych w opakowaniach
Nowe przepisy obejmują również regulacje dotyczące składu chemicznego opakowań. Wprowadzone ograniczenia dotyczą przede wszystkim związków per- i polifluoroalkilowych (PFAS), które często występują w detergentach i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia.
Pełne wdrożenie regulacji nastąpi w sierpniu 2026 roku, co oznacza, że firmy mają czas na dostosowanie swoich procesów produkcyjnych do nowych wymogów. Zmiany te są kolejnym krokiem w kierunku bardziej ekologicznej gospodarki opakowaniowej w Unii Europejskiej.
