Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Ministerstwo Zdrowia wylicza

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowało nowy projekt noweli ustawy dotyczącej weryfikacji prawa do świadczeń na rzecz rodziny dla cudzoziemców oraz o warunkach pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W czwartek dokument został przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów.

To kolejne podejście MSWiA do nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy po zawetowaniu jej poprzedniej wersji przez prezydenta Karola Nawrockiego. Przedłużała na dotychczasowych zasadach prawo do opieki zdrowotnej w Polsce dla uchodźców z Ukrainy.

Zasady te zakładają, że leczenie obywateli Ukrainy w Polsce finansowane jest z budżetu państwa, a nie ze składek NFZ, zgodnie z nowelizowaną właśnie ustawą.

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy

Koszty świadczeń opieki zdrowotnej są rozliczane ze świadczeniodawcami oraz aptekami przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a finansowane z utworzonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego Funduszu Pomocy.

Obywatele Ukrainy, którzy legalnie przybyli do Polski po 24 lutego 2022 roku, mają prawo do bezpłatnej opieki medycznej i refundowanych leków na takich samych zasadach, jak obywatele polscy, zgodnie ze zmienianą teraz specustawą. Dostęp do świadczeń, takich jak wizyty u lekarza, badania, zabiegi, a także refundacja leków, jest możliwy po potwierdzeniu statusu legalnego pobytu, np. poprzez numer PESEL, e-dokument.

Według prezydenta przedłużanie takiego dostępu do świadczeń zdrowotnych to łamanie konstytucyjnej zasady równości. W skierowanym do Sejmu własnym projekcie nowelizacji ustawy zaproponował, by miały do nich dostęp jedynie osoby ubezpieczone, odprowadzające składkę zdrowotną obowiązkowo lub dobrowolnie. W piątek marszałek Sejmu Szymon Hołownia poinformował, że zwrócił Kancelarii Prezydenta projekt do uzupełnienia „ze względu na braki formalne”.

Pomoc dla obywateli Ukrainy. MSWiA proponuje ograniczenia w świadczeniach zdrowotnych

Projekt MSWiA również przewiduje zmiany w tym obszarze – w kierunku ograniczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej dla obywateli Ukrainy. Resort zaproponował w nowelizacji ograniczenia katalogu świadczeń, z których korzystać będą mogli nieubezpieczeni obywatele Ukrainy.

Dotyczyć ma to 11 rodzajów świadczeń:

• leczenia uzdrowiskowego i rehabilitacji uzdrowiskowej,

• podania produktów leczniczych wydawanych świadczeniobiorcom w ramach programów polityki zdrowotnej ministra właściwego do spraw zdrowia,

• programów zdrowotnych,

• rehabilitacji leczniczej,

• leczenia stomatologicznego,

• leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych dostępnych w aptece na receptę objętych refundacją,

• programów lekowych,

• ratunkowego dostępu do technologii lekowych,

• zaopatrzenia w wyroby medyczne,

• świadczeń opieki zdrowotnej polegających na przeszczepianiu lub zastosowaniu u ludzi komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, tkanek i narządów pochodzących od żywego dawcy lub ze zwłok,

• zabiegów endoprotezoplastyki i usunięcia zaćmy.

„Proponowane ograniczenie katalogu świadczeń opieki zdrowotnej, finansowanych z Funduszu Pomocy, z jakich mogą korzystać obywatele Ukrainy, wiąże się z koniecznością zminimalizowania negatywnych skutków, jakie pomoc obywatelom Ukrainy stwarza z puntu widzenia dostępności świadczeń opieki zdrowotnej dla polskich ubezpieczonych, jak również z koniecznością ograniczenia kosztów tej pomocy. Ponadto ma ono na celu przeciwdziałanie ryzyku nadużywania prawa do opieki zdrowotnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez obywateli Ukrainy, którzy niekiedy przyjeżdżają do naszego kraju głównie albo wyłącznie z zamiarem skorzystania z określonych świadczeń zdrowotnych, jak np. leczenia w ramach programów lekowych, planowych zabiegów ortopedycznych czy też leczenia stomatologicznego” – wyjaśnił resort w uzasadnieniu.

Wyjątki w nowelizacji ustawy o pomocy Ukraińcom

Jednocześnie resort zastrzegł, że ze względu na konieczność zapewnienia szczególnej ochrony dzieciom ograniczenia nie będą dotyczyły obywateli Ukrainy do 18. roku życia oraz podlegających obowiązkowemu lub dobrowolnemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.

Ministerstwo Zdrowia w uwagach przesłanych MSWiA zaproponowało, by w przypadku osób, które osiągną pełnoletność w trakcie leczenia, miały one prawo do jego kontynuacji do zakończenia terapii.

Resort upomniał się też o zapis mówiący, że osobom, które odniosły obrażenia w wyniku działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, nieposiadającym prawa do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przysługują również świadczenia.

Ministerstwo Zdrowia podaje przeliczenia

MZ przedstawiło też stronę finansową projektowanych zmian.

„Szacowane oszczędności w zakresie środków Funduszu Pomocy, wynikające z planowanego ograniczenia dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej obywateli Ukrainy powinny wynieść:

• na 2025 rok (październik – grudzień 2025 roku) – 10,76 mln zł,

• na 2026 rok (styczeń – 4 marca 2026 r.): 18,55 mln zł„

– wskazał resort zdrowia. W efekcie szacowane skutki finansowe zapewnienia opieki medycznej obywatelom Ukrainy w okresie 1 października 2025 roku – 4 marca 2026 roku to:

• 102,2 mln zł w 2025 roku oraz

• 176,2 mln zł w 2026 roku