Każdy z nas zna te małe owady – trzmiele ziemne, zaliczane do pszczół właściwych. Tworzą małe sezonowe gniazda pod ziemią czy też pod kamieniami. Bytuje w nich od 100 do nawet 600 osobników. Królowa osiąga do 22 mm, robotnica 11-17 mm, zaś samiec do 16 mm. Trzmiele ziemne charakteryzują się dwiema ciemnożółtymi przepaskami. Pierwsza jest w przedniej części tułowia, druga – na drugim segmencie odwłoka, którego koniec pokryty jest białymi włoskami. Teraz okazuje się, że ich największą umiejętnością jest rozumienie kodu Morse’a.
Naukowcy wzięli pod lupę trzmiele
Doktorant Alex Davidson i jego promotorka, dr Elisabetta Versace, starsza wykładowczyni psychologii na Queen Mary, kierowali badaniami, które opublikowano na łamach Biology Letters. Zaprojektowano specjalny labirynt, aby sprawdzić, czy pszczoły potrafią powiązać różny czas trwania światła z nagrodą.
Każdą pszczołę wyszkolono tak, aby znajdowała słodki przysmak przy jednym z dwóch migających kółek, które emitowały albo krótki błysk („kropka”), albo długi błysk („kreska”). Gdy krótki błysk prowadził do nagrody w postaci cukru, dłuższy błysk wskazywał na gorzką substancję, której pszczoły unikają.
By upewnić się, że trzmiele kierują się czasem, a nie lokalizacją, naukowcy zmieniali położenie dwóch migających kółek w każdej sekcji labiryntu. Gdy konsekwentnie leciały w kierunku światła związanego z cukrem, zespół usunął cukier, aby sprawdzić, czy owady nadal będą dokonywać wyboru na podstawie czasu trwania błysku, a nie zapachu lub innych sygnałów.
Małe trzmiele mają duże mózgi
Wyniki pokazały, że większość trzmieli kierowała się bezpośrednio w stronę światła, którego czas trwania był wcześniej powiązany z cukrem, niezależnie od jego położenia. Potwierdziło to, że pszczoły nauczyły się odróżniać krótkie i długie błyski światła.
Chcieliśmy się dowiedzieć, czy trzmiele potrafią nauczyć się odróżniać te różne czasy trwania, i obserwowanie, jak to robią, było bardzo ekscytujące
Z kolei dr Versace stwierdziła, że „wiele złożonych zachowań zwierząt, takich jak nawigacja i komunikacja, zależy od zdolności przetwarzania czasu. Ważne będzie zastosowanie szerokiego podejścia porównawczego obejmującego różne gatunki, w tym owady, aby rzucić światło na ewolucję tych zdolności.”
Naukowcy wciąż niewiele wiedzą o tym, jak pszczoły i inne zwierzęta mierzą krótkie odcinki czasu. Znane systemy regulujące cykle dobowe (rytmy dobowe) lub wzorce sezonowe działają zbyt wolno, aby wyjaśnić tę precyzyjną zdolność do pomiaru różniących się o ułamki sekundy.
Pracowite pszczoły: Sprawdź, czy je doceniasz
