Europa ogrzewa się wyjątkowo szybko na tle innych kontynentów, a właściwie najszybciej, to wiadomo już od dawna. Z nowego raportu WMO i Copernicus wynika ponadto, że w 2024 r. wystąpił „uderzający kontrast klimatyczny” między wschodem a zachodem naszego kontynentu.
Organizacje ostrzegają przed konsekwencjami zmiany klimatu. Najwyższa pora przygotowywać się na trudniejsze czasy – ostrzegają eksperci w raporcie „European State of the Climate 2024”.
Rok 2024 przełomowy klimatycznie
Rok 2024 był najcieplejszym rokiem w historii Europy, termometry wskazywały rekordowe temperatury, począwszy od początku, do niemal końca roku.
WMO i Copernicus ogłosiły w najnowszym raporcie, że w 2024 r. występował uderzający kontrast klimatyczny pomiędzy wschodem a zachodem. Chodzi o suszę na wschodzie i wilgotne warunki na zachodzie. Europa Zachodnia odnotowała jeden z dziesięciu najbardziej deszczowych lat (w okresie od 1950 r.), ale takie kraje jak Portugalia mierzyły się z rozległymi i niszczycielskimi w skutkach pożarami lasów.
Wzrosła też temperatura powierzchni morza (SST): w skali całego roku była ona w regionie europejskim najwyższa w historii i wyniosła 0,7°C powyżej średniej, a w Morzu Śródziemnym 1,2°C powyżej średniej.
„Raport podkreśla, że Europa jest najszybciej ocieplającym się kontynentem i doświadcza poważnych skutków ekstremalnych zjawisk pogodowych i zmian klimatycznych. Każdy dodatkowy wzrost temperatury ma znaczenie” – powiedziała sekretarz generalna WMO Celeste Saulo. Eksperci zwracają uwagę, że coraz większa liczba Europejczyków będzie zmagać się ze stresem cieplnym.
W związku z postępującą zmianą klimatu połowa europejskich miast wdraża plany adaptacji. Jednym z elementów planu działania jest transformacja energetyczna, czyli wymiana źródeł konwencjonalnych na odnawialne. W 2024 r. udział OZE w miksie energetycznym Europy wyniósł 45 proc., a w 2023 r. 43 proc.
2025 rokiem ochrony lodowców
We wszystkich regionach Europy odnotowuje się znaczną utratę lodu. Europa Środkowa jest jednym z regionów świata, w którym lodowce kurczą się najszybciej. Lodowce w Alpach zmieniły się drastycznie od lat 70. XX w. – podaje Światowa Organizacja Meteorologiczna.
Na przykład lodowce w Skandynawii, w tym na Svalbardzie odnotowały w 2024 r. najwyższe w historii tempo utraty masy lodu. Svalbard w ostatnich dekadach był jednym z najszybciej ocieplających się miejsc na Ziemi.
Szwajcaria również straciła około 10 proc. swojego lodu lodowcowego w ciągu zaledwie dwóch lat – wynika z badań Szwajcarskiej Akademii Nauk (SCNAT) i Glacier Monitoring Switzerland (GLAMOS). Jedna trzecia objętości lodowca stopiła się od 2000 r.
Organizacja Narodów Zjednoczonych ogłosiła rok 2025 Międzynarodowym Rokiem Ochrony Lodowców.
