Synchronizacja elektroenergetyczna Litwy, Łotwy i Estonii z obszarem kontynentalnej Europy wzmacnia bezpieczeństwo i suwerenność Polski – oświadczył prezydent Andrzej Duda, który uczestniczył w niedzielę w Wilnie w ceremonii przyłączenia państw bałtyckich do europejskiej sieci energetycznej CESA (Continental Europe Synchronous Area).
Wraz z prezydentami: Litwy, Polski, Łotwy i Estonii w uroczystościach biorą też udział przedstawiciele Komisji Europejskiej: szefowa KE Ursula von der Leyen oraz komisarze ds. obronności Andrius Kubilius i ds. energii Dan Joergensen.
Prezydent Litwy Gitanas Nauseda ocenił, że to „historyczna chwila, która oznacza koniec długiej drogi, jaką przebyły Litwa, Łotwa i Estonia”. – Od teraz osiągnęliśmy pełną niezależność energetyczną. Wizja presji politycznej i szantażu wreszcie jest za nami. Litwa wraz z Łotwą i Estonią podejmuje część wspólnej odpowiedzialności za kontrolę częstotliwości – powiedział.
Kraje bałtyckie w europejskiej sieci energetycznej
Nauseda przekazał, że kolejnym celem jest budowa ważnych strategicznie połączeń elektrycznych, między innymi do 2030 roku ukończenie budowy polsko-litewskiego połączenia Harmony Link, co – jak zaznaczył Nauseda – „przyczyni się do stabilnych operacji synchronizacji i handlu energią elektryczną, zapewniając konkurencyjne ceny dla obywateli i przemysłu”.
– Połączenia pomiędzy systemami energetycznymi krajów sąsiednich są niezbędne w zakresie solidarności i wsparcia awaryjnego, jak również dobrze funkcjonującego rynku wewnętrznego – powiedział z kolei Andrzej Duda. Zastrzegł jednak, że same w sobie nie są one „wystarczające, aby zapewnić bezpieczeństwo energetyczne, czego dowodem są częste uszkodzenia infrastruktury cyfrowej i elektroenergetycznej na Morzu Bałtyckim”.
– Dlatego dzisiejsza rozmowa skupia się m.in. na konieczności wzmocnienia ochrony naszej infrastruktury energetycznej, naszych połączeń podwodnych, naszych aktywów, obiektów na morzu, ale również naszych sieci i elektrowni – mówił prezydent Duda. Dodał, że kraje Trójmorza mają nadzieję „na jeszcze bardziej znaczące zaangażowanie Komisji Europejskiej”.
Andrzej Duda podkreślił, że trzeba również „wypracować strategiczne relacje ze Stanami Zjednoczonymi, wspierać Ukrainę i wzmacniać politykę sankcji wobec Rosji”. – Są to tematy naszych dzisiejszych rozmów, ale także kluczowe tematy dla 10. Szczytu i Forum Biznesowego Inicjatywy Trójmorza, który odbędzie się w kwietniu tego roku w Polsce – powiedział Duda.
Ursula von der Leyen: Kraje bałtyckie uzyskują niezależność od Rosji
Podczas uroczystości głos zabrała również Ursula von der Leyen. Przewodnicząca Komisji Europejskiej wskazała, że to „niezwykły dzień na wizytę w Wilnie, niezwykły dzień dla Litwy, Łotwy i Estonii”. – Wspaniały dzień dla całej Europy. Dzisiaj na naszych oczach tworzy się historia. Kraje bałtyckie uzyskują niezależność energetyczną, zyskują niezależność od Rosji – mówiła.
– To wszystko było tego warte. A to dlatego, że dzisiaj nie rozmawiamy tylko o energii (…), synchronizacja dotyczy przede wszystkim suwerenności – podkreślała von der Leyen.
Andrzej Duda w Wilnie. Uroczystość „ma charakter przełomowy”
Przed wylotem do Wilna Duda przekonywał, że niedzielna uroczystość „ma charakter przełomowy”. – To osobiście dla mnie bardzo ważny moment, bo cały proces związany z synchronizacją, zbudowaniem polsko-litewskiego mostu energetycznego, rozpoczął się jeszcze w czasach prezydentury Lecha Kaczyńskiego, który realizował to z ówczesnym prezydentem Litwy Valdasem Adamkusem – mówił prezydent Polski.
Andrzej Duda przypomniał, że wówczas – jako minister w kancelarii prezydenta Lecha Kaczyńskiego – towarzyszył mu podczas podpisywania dokumentów.
