Przepisy i zasady dotyczące przerw w pracy zawarte są w Kodeksie pracy. To, jak długa będzie przerwa i ile ich będzie w czasie dnia zależy między innymi od czasu pracy zatrudnionego. Niektóre z nich będą przysługiwać tylko wybranym pracownikom.
Przerwa w pracy 5 minut – dla kogo?
Pięciominutowa przerwa może się wydawać krótka, jednak jest to przerwa przysługująca po każdej godzinie pracy. Z takiej przerwy wliczanej do czasu pracy mogą skorzystać pracownicy obsługujący monitor ekranowy. Prawo do takiej przerwy określa rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1988 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.
Natomiast pracodawca nie musi zapewniać pięciominutowych przerw. Według rozporządzenia, zamiast tego ma on obowiązek zapewnić pracownikom pracującym przy komputerze łączenie naprzemienne pracy przy monitorze z innymi pracami, które nie będą obciążać narządu wzroku i będą wykonywane w innych pozycjach ciała.
Przerwa w pracy 15 minut – dla kogo?
Według Kodeksu pracy 15 minut przerwy przysługuje każdemu pracownikowi, którego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej sześć godzin. Tyle trwająca przerwa powinna zostać wliczona w czas pracy.
Pracownicy, którzy w ciągu doby pracują dłużej niż dziewięć godzin, mają do wykorzystania nie tylko 15-minutową przerwę.
Zarazem mają dodatkową przerwę ponownie trwającą co najmniej 15 minut. Zwiększenie dobowego wymiaru czasu pracy do więcej niż 16 godzin będzie się równało z prawem do dwóch dodatkowych przerw w pracy trwających co najmniej 15 minut.
Przerwa w pracy 60 minut – dla kogo?
Zgodnie z art. 141 Kodeksu pracy pracodawca ma również prawo do ustalenia w ciągu dnia pracy jednej przerwy, która nie zostanie wliczona do czasu pracy. Taka przerwa może maksymalnie trwać do 60 minut. Wówczas jest ona przeznaczona na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych.
Informacja o przysługiwaniu przerwy w pracy wynoszącej 60 minut, niewliczanej do czasu pracy, musi zostać zawarta w układzie zbiorowym pracy lub regulaminie pracy. Taki warunek może też zostać umieszczony w umowie o pracę, ale tylko jeśli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie musi ustalać regulaminu pracy.
Przerwa w pracy dla karmiących matek
Oprócz klasycznych przerw uzależnionych od czasu pracy zatrudnione kobiety, które karmią piersią, mają prawo do skorzystania z przerwy na karmienie. Warunkiem skorzystania z tego przywileju jest zatrudnienie na więcej niż cztery godziny dziennie. Takie przerwy w ciągu dnia pracy mogą być dwie i mogą one trwać do 30 minut. Jeśli natomiast pracownica będzie pracować do sześciu godzin dziennie, będzie przysługiwać jej tylko jedna przerwa. Czas ten wliczany jest w czas pracy.
W przypadku kobiet karmiących więcej niż jedno dziecko, ich przerwy na karmienie wydłużają się do 45 minut. Każda z przerw nie musi być wykorzystywana samodzielnie. Można je połączyć w jedną, dużą przerwę.
Aby móc skorzystać z przerwy w pracy na karmienie należy złożyć specjalny wniosek do pracodawcy. W nim należy określić czy w przypadku dwóch przerw będą one wykorzystywane jako połączone. Gdy pracownica przestanie karmić piersią, powinna poinformować o tym przełożonego, a wówczas prawo do przerwy na karmienie zostaje odebrane.
