Renta wdowia a kryterium wieku. Senat rozważa petycję obywatelską

W ocenie wnioskodawczyni, regulacja pomija tysiące kobiet i mężczyzn, którzy mimo wieloletniego stażu małżeńskiego i wspólnego dorobku zostali pozbawieni wsparcia finansowego tylko dlatego, że doświadczyli straty zbyt wcześnie. Sprawa trafiła do Komisji Petycji Senatu, gdzie ma być analizowana w kontekście konstytucyjnej zasady równości i ochrony praw nabytych.

Petycja w sprawie renty wdowiej trafiła do Senatu

27 sierpnia 2025 r. do Senatu RP wpłynęła petycja w sprawie zmiany art. 95a ust. 2 pkt 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wnioskodawczyni (sygn. P11-118/25) wskazała, że obecne przepisy w praktyce wykluczają część wdów i wdowców z prawa do renty wdowiej tylko dlatego, że owdowieli zbyt wcześnie.

Petycja trafiła 8 września 2025 r. do Komisji Petycji Senatu, która zapowiedziała analizę w kontekście konstytucyjnej zasady równości (art. 32 Konstytucji RP).

Renta wdowia obowiązuje od 1 stycznia 2025 r. i umożliwia łączenie własnego świadczenia emerytalnego z częścią renty rodzinnej po zmarłym małżonku. Aby jednak skorzystać z tego rozwiązania, wdowa musi mieć co najmniej 55 lat, a wdowiec – 60 lat w momencie nabycia prawa do renty rodzinnej. Kryterium to wynika z art. 95a ust. 2 pkt 3 ustawy o FUS.

Oznacza to, że osoba, która straciła współmałżonka przed osiągnięciem tego wieku, nie ma prawa do tzw. renty wdowiej, nawet jeśli spełnia wszystkie inne warunki – pozostawała we wspólności małżeńskiej, nie zawarła ponownego związku i sama pobiera emeryturę.

Ile osób nie otrzymało renty wdowiej?

Według danych ZUS z lipca 2025 r., od wejścia w życie przepisów wpłynęło ponad 1,079 mln wniosków o rentę wdowią. Około 94 tys. osób otrzymało decyzje odmowne – w jednej czwartej przypadków (24,4 tys.) powodem był właśnie zbyt niski wiek wnioskodawcy w chwili owdowienia.

Eksperci zwracają uwagę, że choć ZUS szacuje, iż renta wdowia może objąć nawet 1,2 mln osób, to w praktyce dziesiątki tysięcy osób pozostaje poza systemem wyłącznie z powodu sztywnego kryterium wieku.

Co dalej z petycją w sprawie renty wdowiej?

Komisja Petycji Senatu zapowiedziała analizę petycji . Jeśli komisja przychyli się do argumentów wnioskodawczyni, możliwe będzie rozpoczęcie prac nad nowelizacją ustawy.

Dla tysięcy osób, które dziś pozostają poza systemem wsparcia, oznaczałoby to realną poprawę sytuacji finansowej i szansę na bardziej równe traktowanie wdów i wdowców w systemie emerytalnym.