„Rada Ministrów przyjęła propozycje przepisów, które zakładają zakaz sprzedaży osobom nieletnim wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych, podgrzewanych wyrobów tytoniowych z aromatem charakterystycznym oraz woreczków z syntetyczną nikotyną” – chwali się Ministerstwo Zdrowia Izabeli Leszczyny z KO.
Resort zwraca uwagę, że według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) ryzyko uzależnienia od tytoniu jest ponad dwukrotnie wyższe u dzieci i młodych dorosłych, którzy używali e-papierosów. Nawet, jeśli nie przyjmowali w nich nikotyny. Jednak elektroniczne papierosy czy ich części to nie wszystko.
– Zmiany obejmą też inny groźny problem, szeroko opisywany w mediach. Są to tzw. woreczki nikotynowe, które pojawiły się na polskim rynku, a dotąd były całkowicie nieuregulowane – podczas konferencji prasowej stwierdziła minister zdrowia.
Dlaczego był to dotychczas sektor, który nie podlegał żadnej kontroli? Odpowiedź jest prosta: bo woreczek z syntetyczną nikotyną… nie jest wyrobem tytoniowym. – Ponadto, zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, mają one charakter niefarmaceutyczny i są sprzedawane jako produkty konsumpcyjne – wyjaśnia wiceminister Konieczny.
Nowa akcyza. Milionowe zyski, ceny w górę
Formalnie zmiany prawa dotyczą dwóch ustaw. Chodzi o przepisy dotyczące akcyzy, które obsługuje Ministerstwo Finansów oraz ustawę o zdrowiu publicznym. Strona rządowa pracuje nad nimi od listopada, ale w ostatni wtorek projekt został przyjęty przez Radę Ministrów. Nie obyło się jednak bez protestów, już w trakcie konsultacji.
„Objęcie opodatkowaniem podatkiem akcyzowym podgrzewaczy, służących do konsumpcji wyrobów nowatorskich jest niezasadne, gdyż stanowią one wyłącznie 1 proc. rynku urządzeń przeznaczonych do spożywania nikotyny” – twierdzi Business Center Club.
Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej: „Inaczej postrzegamy kwestię wyrobów wielorazowego użytku, które z uwagi na ich wysoką cenę nie są produktem łatwo dostępnym, a tym samym atrakcyjnym, dla osób poniżej 18. roku życia” – czytamy.
/
Niezależnie od głosu producentów, prawodawca zamierza objąć nowym podatkiem zarówno elektroniczne papierosy jednorazowego użytku jak i te, których używa się dłużej. Jak prezentuje się wysokość danin, które chce wprowadzić w życie rząd?
Naturalnie, wszystko zależy od poszczególnych wyrobów. Urządzenia do waporyzacji takie jak wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze czy urządzenia wielofunkcyjne będą obłożone podatkiem w wysokości 40 zł od sztuki. W przypadku urządzeń wielorazowych mówimy o jednorazowej opłacie.
Z kolei opodatkowanie saszetek nikotynowych i innych wyrobów nikotynowych będzie wzrastać wraz z biegiem czasu. W 2025 r. będzie to 150 zł/kg, rok później 200 zł/kg, a docelowo w roku 2027 stawka wzrośnie do 250 zł/kg. Wzrost akcyzy przełoży się oczywiście na środki, które trafią do budżetu państwa. W tym roku to „ledwie” 82,5 mln zł, ale w 2026 r. wzrośnie do 433,7 mln zł i zatrzyma się na poziomie 524,7 mln zł. Stawki wskazuje resort Andrzeja Domańskiego.
Złota era nowatorskiej nikotyny
– Z naszego punktu widzenia, ograniczenie dostępności ekonomicznej, co sprowadza się do podwyższenia cen przez podwyższenie akcyzy, jest działaniem zasadnym ze strony Ministerstwa Finansów. Dostępność ekonomiczna przekłada się na liczbę używanych urządzeń czy papierosów. Dlatego jesteśmy za – tłumaczy Interii wiceminister Konieczny.
Nasz rozmówca mówi wprost: podwyższenie akcyzy, co za tym idzie cen poszczególnych wyrobów, przyczyni się do ograniczenia dostępności poszczególnych produktów. Faktem jest, że ustawodawcy nie nadążali za rozwijającym się rynkiem. Według danych Eurostat, wartość sprzedaży saszetek nikotynowych w UE, z praktycznie zerowego poziomu w 2015 r., osiągnęła w 2022 r. wartość 796 mln euro. Podobnie w przypadku wyrobów nowatorskich (tytoń do podgrzewaczy) – wartość rynku UE w 2015 r. wynosiła ok. 13 mln euro, by już w 2022 r. osiągnąć poziom ok. 10,5 mld euro.
Problem jest na tyle złożony, że niekiedy nie ma nawet zgody wewnątrz poszczególnych ministerstw.
– Stroną społeczną są również przedstawiciele różnych organizacji, które są za ograniczeniem wszelkich używek. To pacjenckie organizacje medyczne i inne – mówi nam wiceminister zdrowia. – Podczas obrad zespołów w Sejmie padają różne głosy, wypowiadają się też inne resorty, które reprezentują nieco inne stanowiska niż my. Dla nas najważniejsze jest zdrowie publiczne, czasem pojawiają się rozbieżności – dodaje. Jak mówi, niedługo projekt powinien trafić do parlamentu.
W myśl projektu dostępnego na stronach rządowych, przepisy przewidujące opodatkowanie urządzeń do waporyzacji, zestawów części do tych urządzeń oraz zwiększenia kwoty akcyzy na płyn do jednorazowych e-papierosów ma zacząć obowiązywać od 1 lipca. Opodatkowanie saszetek nikotynowych, innych wyrobów nikotynowych oraz wyrobów beztytoniowych do stosowania w podgrzewaczach zacznie działać od 1 sierpnia. Zakazy dla nieletnich zaczną obowiązywać z dnia na dzień.
