Publikacja jest elementem Narodowego Programu Edukacji dla Bezpieczeństwa, który ma na celu podniesienie świadomości obywateli i zwiększenie ich gotowości do reagowania w sytuacjach kryzysowych. Dokument trafi do wszystkich gospodarstw domowych, a wersja elektroniczna jest już dostępne na stronie: www.gov.pl/web/poradnikbezpieczenstwa.
Rządowy „Poradnik bezpieczeństwa”. Jak przygotować się do sytuacji kryzysowej?
Pierwsze rozdziały podkreślają wagę indywidualnego przygotowania. Zawarto w nich zalecenia dotyczące posiadania podstawowych zapasów wystarczających na co najmniej trzy dni:
-
wody,
-
żywności,
-
leków,
-
środków higieny,
-
odzieży.
Podano także wskazówki, jak szybko odłączyć prąd i gaz oraz jak zorganizować dom w sposób sprzyjający bezpieczeństwu. Autorzy zwracają uwagę, że przygotowanie nie jest oznaką lęku, lecz racjonalnej odpowiedzialności. Osoby posiadające plan awaryjny szybciej podejmują decyzje i lepiej radzą sobie ze stresem.
Dokument akcentuje rolę współpracy rodzinnej i sąsiedzkiej. Szczególną uwagę zwrócono na potrzeby osób starszych, chorych i z niepełnosprawnościami. Podkreślono, że indywidualne plany powinny uwzględniać wszystkie grupy domowników. W publikacji znalazły się także sugestie dotyczące ćwiczeń ewakuacyjnych, nauki pierwszej pomocy i przygotowania do reagowania na sygnały alarmowe.
Plecak ewakuacyjny. Co powinien zawierać?
Istotnym elementem poradnika są kwestie zdrowotne. Oprócz regularnych szczepień i posiadania dokumentacji medycznej zwrócono uwagę na zdrowie psychiczne i znaczenie rozmów o zagrożeniach prowadzonych w spokojnej atmosferze.
Zalecane jest ustalanie miejsc spotkań w razie rozdzielenia rodziny i dzielenie się obowiązkami. Warto również przygotować listę przyjmowanych leków i alergii, na które cierpią członkowie rodziny.
Poradnik szczegółowo opisuje zawartość plecaka ewakuacyjnego – dokumenty, środki finansowe, ubrania, żywność, wodę, apteczkę oraz podstawowe narzędzia. Niezależnie od tego zaleca się utrzymywanie domowych zapasów umożliwiających funkcjonowanie przez minimum trzy dni bez dostępu do sklepów i usług.
Otoczenie – dom, praca, szkoła
Rządowy poradnik przypomina o znaczeniu bezpieczeństwa w codziennym otoczeniu. Wskazano na konieczność przeglądów instalacji, montażu czujników dymu i tlenku węgla, a także znajomości procedur ewakuacyjnych w miejscach pracy i nauki. Świadomość zagrożeń w przestrzeni codziennej uznano za element ograniczający ryzyko i panikę.
W dokumencie podkreślono także konieczność przygotowania zwierząt domowych. Znalazły się tam zalecenia dotyczące gromadzenia karmy, wody, dokumentacji weterynaryjnej oraz zapewnienia odpowiednich warunków transportu w sytuacjach nagłych.
Reagowanie na sygnały alarmowe i sytuacje kryzysowe
W rządowym poradniku szczegółowo omówiono również system syren alarmowych i komunikatów ostrzegawczych. Poradnik wyjaśnia znaczenie poszczególnych sygnałów, ich czas trwania oraz sposób, w jaki powinny być interpretowane przez obywateli.
Podkreślono, że prawidłowa reakcja – od natychmiastowego schronienia się w budynku, po przygotowanie do ewakuacji – stanowi podstawowy element ochrony przed skutkami zagrożeń. Autorzy przypominają, że nie wolno lekceważyć żadnego sygnału, a jednocześnie należy zachować spokój, by uniknąć paniki. Podkreślono także konieczność śledzenia oficjalnych komunikatów i korzystania z aplikacji ostrzegawczych.

Opisane zostały także procedury działania w przypadku najczęstszych zagrożeń: pożarów, powodzi, przerw w dostawach energii, ataków z powietrza oraz zagrożeń chemicznych i biologicznych. Każdy scenariusz został opatrzony zestawem praktycznych kroków, mających na celu ochronę życia i mienia.
Rządowy „Poradnik bezpieczeństwa. Cyberbezpieczeństwo
W poradniku szeroko opisano zagrożenia związane z przestrzenią cyfrową, które w ostatnich latach nabrały szczególnego znaczenia. Wskazano, że cyberataki coraz częściej towarzyszą sytuacjom kryzysowym, a ich skutkiem może być paraliż sieci energetycznych, utrata dostępu do usług publicznych, czy masowe wycieki danych. Podkreślono również znaczenie kampanii dezinformacyjnych, które mogą wywoływać panikę i chaos informacyjny.
Autorzy poradnika rekomendują stosowanie silnych, unikalnych haseł oraz aktywowanie uwierzytelniania dwuskładnikowego jako podstawowych środków ochrony. Wskazują na konieczność regularnego aktualizowania systemów i programów oraz ostrożnego podchodzenia do wiadomości pochodzących z nieznanych źródeł.
Podkreślono także rolę instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo w sieci, takich jak CERT Polska, które przyjmują zgłoszenia o incydentach i wspierają użytkowników w reagowaniu na cyberzagrożenia.
Poradnik zwraca uwagę, że w sytuacjach kryzysowych najważniejsze są pierwsze minuty. Właśnie wtedy podstawowa wiedza z zakresu udzielania pomocy może przesądzić o życiu lub śmierci. W publikacji zamieszczono:
-
instrukcje prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej,
-
instrukcje użycia automatycznego defibrylatora (AED),
-
porady dotyczące opatrywania ran i tamowania krwotoków.
Podkreślono, że umiejętności te powinny być regularnie ćwiczone – zarówno w szkołach, jak i w miejscu pracy – aby w sytuacji stresu reagować automatycznie, bez paraliżującego wahania.
Równie istotne okazały się kwestie higieny, które w czasie awarii systemów wodociągowych czy długotrwałego braku prądu mają kluczowe znaczenie dla zdrowia publicznego. Poradnik zawiera praktyczne zalecenia dotyczące dezynfekcji wody, bezpiecznego przechowywania żywności, a także organizacji prowizorycznych toalet. Wskazano, że brak podstawowej higieny może prowadzić do gwałtownego rozprzestrzeniania się chorób zakaźnych, które stanowi dodatkowe obciążenie w czasie kryzysu.
Całość poradnika została zwieńczona 10 podstawowymi zasadami bezpieczeństwa, których należy przestrzegać w sytuacjach kryzysowych:
-
Korzystaj z wiarygodnych źródeł informacji, przede wszystkim rządowych.
-
Opracuj i przećwicz rodzinny plan kryzysowy na wypadek różnych zagrożeń, konieczności ewakuacji i ewentualnego rozdzielenia.
-
Przygotuj domowe zapasy na minimum 3 dni i regularnie je przeglądaj.
-
Skompletuj apteczkę z lekami. Naucz się udzielać pierwszej pomocy.
-
Regularnie rób lub zlecaj przeglądy instalacji: elektrycznej, gazowej, wentylacyjnej i kominowej.
-
Dla dzieci i seniorów przygotuj identyfikatory z imieniem, nazwiskiem i telefonem kontaktowym.
-
Jeżeli masz zwierzęta, zaczipuj je lub oznakuj.
-
Sprawdź, gdzie jest najbliższe miejsce schronienia.
-
Skompletuj plecak ewakuacyjny.
-
Słuchaj poleceń służb i współdziałaj z innymi.
-
UE szykuje się na ekstremalne sytuacje. Ogłosili „strategię gromadzenia zapasów”
-
Europejczycy muszą być gotowi na pierwsze 72 godziny. Nowe wytyczne KE