Świadczenie wyrównawcze to gwarantowane wsparcie dla osób, które są uprawnione do emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki. Reguluje je ustawa z dnia 29 października 2021 r. Świadczenie wyrównawcze to dodatkowe wsparcie finansowe dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury.
Świadczenie wyrównawcze skierowane jest dla osób mieszkających w Polsce. Oprócz tego, jak czytamy w dzienniku ustaw, należy posiadać polskie obywatelstwo lub prawo stałego pobytu w Polsce. Świadczenie wyrównawcze może zostać przyznane dla obywateli jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) albo Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Finansowe wsparcie jest również przeznaczone dla osób, które mają zalegalizowany pobyt w Polsce i są obywatelami państw spoza UE albo EFTA, albo Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.
Kto może otrzymać świadczenie wyrównawcze?
Świadczenie wyrównawcze po pierwsze może otrzymać osoba, która jest uprawniona do wcześniejszej emerytury. Mowa tu o emeryturze na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 maja 1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki. Świadczenie wyrównawcze zostaje przyznane, jeśli w dalszym ciągu sprawujesz nad dzieckiem opiekę, z tytułu której nabyłeś prawo do wcześniejszej emerytury.
Kolejna zasada mówi o tym, że należy pobierać świadczenie emerytalno-rentowe w kwocie niższej niż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. Od 1 stycznia 2025 r. wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 3287 zł miesięcznie.
Jak uzyskać świadczenie wyrównawcze?
Jeżeli spełniamy kryteria i chcemy otrzymać finansowe wsparcie, należy złożyć wniosek ESWK. Ten można pobrać ze strony ZUS. Prawidłowo wypełniony wniosek o świadczenie wyrównawcze musi zawierać dane osobowe, adres zamieszkania i adres do korespondencji.
Wniosek musi zawierać także dane osobowe dziecka, z tytułu opieki nad którym nabyłeś prawo do wcześniejszej emerytury i w dalszym ciągu sprawujesz nad nim opiekę.
Świadczenie wyrównawcze zostanie przyznane, jeśli we wniosku pojawi się także oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem, z tytułu której nabyłeś prawo do wcześniejszej emerytury. Tu mowa o dacie na dzień złożenia wniosku. Oprócz tego niezbędne jest oświadczenie, że nie masz przyznanego świadczenia przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych. Jeśli mamy takie świadczenie, to do wniosku należy dołączyć dokument potwierdzający prawo i wysokość świadczeń przyznanych przez zagraniczne instytucje.
ZUS przypomina o wyrównaniu. Pierwsze przelewy wypłacono
Wysokość świadczenia wyrównawczego ustalana jest przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ten definiuje ją jako różnicę między kwotą świadczenia pielęgnacyjnego, a kwotą pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego. Co ważne, świadczenie emerytalno-rentowe uwzględniane jest w wysokości brutto, łącznie z dodatkami (z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego) i innymi świadczeniami. Pod uwagę wzięta zostanie także kwota świadczeń przyznanych przez zagraniczne instytucje.
W styczniu 2025 roku ZUS wypłacił 7 tysięcy świadczeń wyrównawczych. Zakład przypomina jednak, że wsparcie zostaje przyznane, jeśli wcześniej złożymy odpowiedni wniosek. Bez tego sprawujący stałą opiekę nie otrzymają pieniędzy. Co istotne, świadczenie wyrównawcze wypłacane jest ze świadczeniem emerytalno-rentowym po waloryzacji emerytury.
Przysługiwanie świadczenia wyrównawczego wiąże się z obowiązkami. Przede wszystkim ZUS wymaga, aby poinformować o każdych okolicznościach, które mają wpływ na prawo do świadczenia lub na jego wysokość. Szczególnie dotyczy to sytuacji, kiedy przestajemy opiekować się dzieckiem. Oprócz tego ZUS trzeba poinformować, gdy odbywasz karę pozbawienia wolności. Trzeba również poinformować ZUS, jeśli masz przyznane, ustało lub zostało ponownie przeliczone świadczenie przyznane przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych. Szczegółowe informacje znajdziesz w pouczeniu do decyzji w sprawie świadczenia wyrównawczego.
