Co to są wieczne chemikalia?
Wieczne chemikalia, czyli substancje PFAS, stanowią grupę związków per- i polifluoroalkilowych. Charakteryzują się bardzo wolną biodegradowalnością, a to z uwagi na mocne wiązania pomiędzy atomami węgla i fluoru.
PFAS są odporne na działanie wody, tłuszczy oraz wysokich temperatur. Z tego względu wykorzystuje się je do produkcji zarówno produktów konsumenckich (na przykład kosmetyków), jak i wyrobów przemysłowych.
Wykazano, że związki PFAS mogą kumulować się w organizmach ludzi i zwierząt. Owe substancje mogą przyczyniać się do wielu schorzeń. Chodzi tutaj między innymi o choroby tarczycy, problemy z płodnością, uszkodzenia wątroby, a nawet nowotwory (między innymi nerek i jąder).
W czym jest PFAS? Długa lista
Jak już zostało wcześniej wspomniane, związki PFAS wykorzystuje się do produkcji szerokiej gamy produktów. Lista wyrobów zawierających tego rodzaju wieczne chemikalia jest naprawdę długa. PFAS znajdziemy w kosmetykach (na przykład balsamach, szminkach, podkładach, kremach do golenia czy tuszach do rzęs), akcesoriach kuchennych wyposażonych w nieprzywierający teflon (PFAS jest obecny między innymi w patelniach) czy opakowaniach do przechowywania jedzenia, a nawet niektórych rodzajach papieru do pieczenia.
Co więcej, substancje PFAS są wykorzystywane do produkcji tekstyliów (głównie tkanin wodoodpornych) i detergentów. Związki te znajdują się również między innymi w materiałach antykorozyjnych, niektórych klejach i taśmach montażowych oraz piankach gaśniczych.
Unia Europejska ma plan na PFAS
Ze względu na szkodliwość związków PFAS, Unia Europejska pracuje nad rozwiązaniem, które zakazywałoby stosowania rzeczonych substancji w produkcji określonych produktów. Podobne regulacje wprowadziły już Dania i Francja. W tym pierwszym państwie od 2020 roku nie można wykorzystywać PFAS do wytwarzania papierowych opakowań do żywności.
Zakaz miałby objąć produkty konsumenckie. Okazuje się jednak, że Komisja Europejska może zdecydować się na pewne wyjątki. Chodzi o zastosowanie PFAS do pewnych celów przemysłowych w branżach takich jak lotnictwo, motoryzacja czy energetyka.
