Turkuć podjadek potrafi zniszczyć ogród. To podziemny olbrzym

Jak wygląda turkuć podjadek?

Turkuć podjadek to jeden z największych owadów występujących w Polsce,należący dorzędu prostoskrzydłych Orthoptera. Dorosłe osobniki osiągają długość nawet do 6-7 cm. Jego ciało jest masywne, wydłużone, ubarwione ciemnobrązowo lub brunatnorudawo, a spód ciała może być żółtawy. Najbardziej charakterystyczną cechą turkucia podjadka są masywne przednie odnóża zaopatrzone w kolce, które służą do kopania podziemnych tuneli. Posiada dwie pary skrzydeł – szersze, krótsze pokrywy oraz dłuższe, ostro zakończone skrzydła lotne, których używa głównie w okresie godowym. Turkuć ma aparat gębowy typu gryzącego, a jego larwy przypominają dorosłe osobniki, choć są pozbawione skrzydeł.

Turkuć podjadek prowadzi podziemny tryb życia – większość czasu spędza w płytkich tunelach, które drąży na głębokości ok. 5-20 cm pod powierzchnią gleby. Jego długie czułki i przysadki odwłokowe, ułatwiają mu orientację w wąskich korytarzach. Turkuć jest aktywny głównie nocą i żeruje na podziemnych częściach roślin, ale zjada także larwy owadów, dżdżownice i ślimaki. Samica składa do 300 jaj w podziemnych gniazdach, a larwy rozwijają się pod jej opieką przez kilka tygodni. Cykl rozwojowy turkucia trwa zwykle dwa lata, a dorosłe osobniki i larwy zimują w głębszych warstwach gleby. Gatunek ten jest aktywny od wiosny do jesieni.

Gdzie występuje turkuć podjadek?

Turkucia podjadka można spotkać w całej Polsce, jednak poza terenami górzystymi. Preferuje wilgotne, żyzne i próchnicze gleby, przez co najczęściej spotykany jest na torfowiskach, bagnach, podmokłych łąkach i polach uprawnych, a także w dolinach rzecznych, ogrodach i sadach. Turkuć szczególnie chętnie zasiedla miejsca nawożone obornikiem lub kompostem, a także stanowiska nasłonecznione i lekko spulchnione. Unika natomiast gleb suchych, zwięzłych, nadmiernie utwardzonych oraz miejsc często przesuszanych lub zbyt zimnych.

Co ciekawe, w niektórych krajach Europy Zachodniej i Północnej, np. Wielkiej Brytanii, Niemczech czy Danii, turkuć podjadek jest objęty ochroną częściową z uwagi na znaczne zmniejszenie populacji lub zagrożenie wyginięciem. Natomiast w Europie Środkowej i Południowej turkuć podjadek jest nadal dość pospolity i nie podlega ochronie, a wręcz bywa uznawany za szkodnika upraw.

Ze względu na sposób żerowania turkuć podjadek jest uznawany za szkodnika upraw. Może być jednak pożyteczny, ponieważ zjada larwy innych szkodników i napowietrza glebę. Przy masowym pojawieniu się w ogrodzie jego żerowanie prowadzi do więdnięcia, zamierania i wypadania roślin – szczególnie młodych warzyw, kwiatów, trawników i sadzonek drzew owocowych. Owad ten podgryza korzenie, bulwy, cebule, kłącza, a czasem nawet owoce leżące na ziemi. Turkuć największe szkody wyrządza w rzędach upraw, gdzie prowadzi tunele wzdłuż rządków roślin.

Czego nie lubi turkuć podjadek?

Turkuć podjadek nie toleruje intensywnych zapachów niektórych roślin. Szczególnie odstraszają go takie rośliny, jak szachownica cesarska, bazylia, szałwia, macierzanka, czarna olsza, czosnek i cebula. Ich korzenie i liście wydzielają lotne substancje chemiczne, które są dla turkucia drażniące – fitoncydy, olejki eteryczne oraz inne związki aromatyczne. Nie są one toksyczne względem samego owada, ale skutecznie zakłócają jego orientację chemiczną pod ziemią. Dlatego kierując się stosunkowo czułym zmysłem węchu, owad ten unika miejsc, gdzie wyczuwa nieprzyjemne dla siebie zapachy. Posadzenie tych roślin w strategicznych punktach ogrodu, pomoże go uchronić przed szkodnikiem.

Turkuć nie lubi także podłoża wyściełanego drobnym żwirem lub piaskiem, ponieważ znacznie utrudnia mu to kopanie tuneli. Owad ten unika również miejsc, gdzie regularnie pojawiają się jego naturalni wrogowie, tacy jak dzikie ptaki (szczególnie kosy, sikorki, sowy), kury, jeże czy ropuchy. Nieprzyjazne dla turkucia są także nagłe zmiany temperatury gleby oraz zabiegi zakłócające jego środowisko. Mowa tutaj o m.in. przekopywaniu ziemi, które niszczy jego korytarze i gniazda. Ponadto turkuć preferuje wilgotne i żyzne gleby – dlatego ograniczenie wilgotności oraz unikanie nadmiernego podlewania może skutecznie zniechęcić go do osiedlania się w ogrodzie.