Prace nad wprowadzeniem systemu ROP trwały jeszcze za rządów Prawa i Sprawiedliwości. Pierwszy projekt pojawił się w 2022 r. gdy wiceministrem odpowiedzialnym za gospodarkę odpadami był Jacek Ozdoba. Prace nad nim zostały jednak zaniechane.
Nowy projekt ustawy o ROP
W poniedziałek na stronach rządowych pojawił się nowy projekt ustawy (nowelizacji ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych). Odpowiedzialna za niego jest wiceminister klimatu Anita Sowińska.
Ministerstwo podkreśla, że obecny system prawny nie motywuje wprowadzających produkty w opakowaniach do ekoprojektowania, natomiast gminy mają poważne trudności z realizacją celów recyklingu.
W rezultacie mieszkańcy są obecnie nadmiernie obciążani opłatami za opakowania, ponosząc dodatkowe koszty przy zakupie produktów, a następnie płacąc opłatę śmieciową. Czasami wykładają pieniądze trzeci raz – ponosząc dodatkowe koszty z tytułu kar nakładanych na gminy.
Jak uzasadnia ministerstwo, nowa ustawa powinna się pojawić w związku z wejściem w życie na początku 2025 r. tzw. rozporządzenia PPWR (Packaging and Packaging Waste Regulation). Zgodnie z nim producenci ponoszą odpowiedzialność za opakowania wprowadzane na rynek.
W ramach odpowiedzialności finansowej producenta wprowadzona zostanie opłata opakowaniowa za każdy kilogram opakowania, w tym opakowania produktu w opakowaniu, które producent udostępnia po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego lub rozpakowuje, nie będąc użytkownikiem końcowym
Przedsiębiorcy zapłacą więcej za śmieci
W skrócie: producenci muszą dołożyć się do zagospodarowania śmieci, które powstają z racji ich działalności. Wkłady finansowe płacone przez producentów powinny pokrywać m.in. koszty etykietowania pojemników na odpady oraz koszty prowadzenia analiz składu zebranych zmieszanych odpadów komunalnych.
MKiŚ zakłada, że pełne wdrożenie systemu ROP dla opakowań nastąpi w 2028 r., a w tym samym momencie zniesiona zostanie istniejąca obecnie opłata od jednorazowych opakowań czy pojemników na żywność. Do tego czasu opłata ma być uiszczana co rok, a nie kwartalnie – jak obecnie.
Od 2028 r. zniesione mają zostać obowiązki osiągania przez producentów wnoszących opłatę opakowaniową określonych poziomów recyklingu. Pojawić ma się też zachęta podatkowa w formie ulgi opakowaniowej, która będzie promować ponowne napełnianie opakowań i opakowania wielorazowe.
Na skutek wprowadzenia nowego modelu systemu ROP organizacje odzysku opakowań po okresie przejściowym, czyli w 2028 r., zakończą swoją działalność w dotychczasowej formie.
