Co to są tłuszcze trans i gdzie występują?
To, co znamy pod skrótową nazwą „tłuszczów trans” to tak naprawdę nienasycone kwasy tłuszczowe o konkretnych wiązaniach, gdzie oba atomy wodoru znajdują się po przeciwnych stronach wiązania.
Tłuszcze trans występują naturalnie u przeżuwaczy, chociaż ich zawartość w mięsie czy mleku nie przekracza 5 proc. W znacznie większej ilości występują one w syntetycznie wytwarzanych tłuszczach, np. margarynie czy wysoko przetworzonych przekąskach.
Tłuszcze trans występują m.in. w:
Wpływ tłuszczów trans na zdrowie. Zakazy w różnych krajach
Wiedza na temat tłuszczów trans upowszechniła się wśród społeczeństwa na dużą skalę w latach 90. Głośne badanie opublikowane w czasopiśmie naukowym „The Lancet” połączyło ich konsumpcję ze zwiększonym ryzykiem chorób serca. Inne badania wiążą spożywanie tłuszczów trans także z występowaniem nadciśnienia oraz otyłości.
To spowodowało, że w kilku krajach rozpoczęła się dyskusja na temat ograniczania lub – ostatecznie – całkowitego zakazania sprzedaży tłuszczów trans. Prym wiodła w tej kwestii Dania, która wprowadziła taki zakaz już w 2003 r.
Duńczycy wystraszyli się wyników badań. Tym bardziej, że spożycie tłuszczów trans okazało się naprawdę duże. Popcorn z mikrofalówki składa się z nich w aż 40 proc. A wyliczono, że rocznie w tym kraju spożywano aż… 20-30 mln opakowań tego słonego przysmaku. Nic dziwnego, że doszło wręcz do pospolitego ruszenia w kwestii zdrowej diety.
W Polsce są dostępne, ale UE je ograniczyła
Za przykładem Danii poszli inni. W Europie jest już siedem krajów, które wprowadziły całkowity zakaz tłuszczów trans. Wśród nich jeszcze nie ma Polski, ale – zdaniem WHO, które zachęca do ograniczania tego składnika w diecie – jesteśmy na dobrej drodze, aby się ich pozbyć.
Na początku 2024 r. Polska została doceniona przez WHO wraz z czterema innymi krajami za postępy w kierunku eliminacji tłuszczów trans z rynku. Rozwiązania w tym kierunku wprowadziły już 53 państwa na całym świecie.
Od 2021 r. na terenie Unii Europejskiej obowiązują przepisy, które ograniczają zawartość tłuszczów trans w produktach spożywczych do maksymalnie 2 proc.
