Od 1 października 2025 roku w Polsce zacznie obowiązywać nowy system kaucyjny. Jego zasady obejmą plastikowe butelki, puszki oraz szklane opakowania po napojach. Kluczową zmianą dla konsumentów będzie możliwość otrzymania zwrotu kaucji w gotówce – bez konieczności wykorzystania bonu czy zniżki na kolejne zakupy.
Zwrot kaucji
Zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi, sklepy zobowiązane będą do umożliwienia klientowi zwrotu kaucji w formie pieniężnej. Nawet jeśli automat do zwrotu opakowań (tzw. butelkomat) nie wypłaca gotówki, a jedynie drukuje bon, klient może zgłosić się z nim do kasy i zażądać gotówki. Wypłata pieniędzy nie będzie uzależniona od dokonania zakupów.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska jednoznacznie wskazuje, że fakt wydania bonu przez automat nie zwalnia sklepu z obowiązku wypłaty gotówki. To rozwiązanie ma chronić prawa konsumentów i zapewnić pełną dostępność środków wynikających ze zwrotu opakowań.
System kaucyjny będzie obejmował trzy grupy opakowań:
- plastikowe butelki jednorazowego użytku do 3 litrów – 50 groszy kaucji,
- metalowe puszki do 1 litra – 50 groszy,
- szklane butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra – 1 zł.
Opakowania objęte systemem
Opakowania objęte systemem zostaną specjalnie oznaczone – na etykiecie znajdzie się informacja o przynależności do systemu oraz wysokości kaucji. Dzięki temu klient będzie miał jasność, za co zapłacił i co może oddać.
Obowiązek odbierania opakowań i wypłacania kaucji będą miały wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 m². Mniejsze placówki mogą przystąpić do systemu dobrowolnie. Zwrotem opakowań zajmą się również inne punkty zbiórki.
Wprowadzenie systemu ma służyć zwiększeniu poziomu recyklingu i ograniczeniu odpadów w środowisku. Opakowania mają trafiać z powrotem do obiegu, a nie do lasów czy na pobocza dróg. Nowe przepisy mają też na celu zmianę podejścia – opakowanie nie będzie już traktowane jako śmieć, lecz jako cenny surowiec.
