15 sierpnia obowiązuje post? Prawo kościelne jest w tej sprawie jednoznaczne

W Kościele katolickim wstrzemięźliwość od spożywania mięsa w piątki jest formą pokuty, która upamiętnia dzień śmierci Jezusa Chrystusa. Zasada ta ma wielowiekową tradycję, a jej podstawę prawną stanowi kanon 1251 Kodeksu Prawa Kanonicznego, który mówi jasno:

Wszyscy wierni, którzy ukończyli czternasty rok życia, są zobowiązani do zachowania wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych lub innych pokarmów, zgodnie z postanowieniem Konferencji Episkopatu, we wszystkie piątki roku, chyba że w danym dniu przypada uroczystość. 

---

15 sierpnia. Czy tego dnia obowiązuje post?

Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny przypadająca 15 sierpnia jest jednym z największych świąt maryjnych i należy do tzw. świąt nakazanych. To oznacza, że wierni mają obowiązek uczestniczyć w mszy świętej. Już samo jej podniesienie do rangi uroczystości sprawia, że tego dnia charakter pokutny piątku ustępuje miejsca radości i świętowaniu. Prawo kanoniczne traktuje bowiem uroczystości jako dni szczególnej rangi liturgicznej, których celem jest celebracja wydarzeń zbawczych, a nie umartwianie się.

Czy 15 sierpnia obowiązuje post? W praktyce oznacza to, że gdy 15 sierpnia przypada w piątek, katolicy mogą spożywać mięso. Nie jest potrzebna żadna specjalna dyspensa od biskupa, bo post piątkowy zostaje automatycznie uchylony z mocy prawa kanonicznego. To dlatego w ogłoszeniach parafialnych można często spotkać krótką wzmiankę, że w związku z uroczystością nie obowiązuje wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych.

Ta zasada dotyczy nie tylko Wniebowzięcia NMP, ale każdej uroczystości w kalendarzu liturgicznym. Jeżeli na przykład uroczystość Bożego Narodzenia, Wszystkich Świętych czy Najświętszego Serca Pana Jezusa wypada w piątek, również można jeść mięso. W takich przypadkach, podobnie jak w piątek 15 sierpnia, radość święta w pełni dominuje nad charakterem pokutnym piątku.

Kiedy biskup udziela dyspensy, a kiedy post znosi sama uroczystość?

Zgodnie z interpretacjami prawa kanonicznego i wypowiedzią władz kościelnych, każda uroczystość taka jak Wniebowzięcie NMP, która przypada w piątek, znosi obowiązek wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Nie ma też potrzeby specjalnego zezwolenia lokalnego biskupa.

Jednak w praktyce biskupi często udzielają dyspensy na piątki następujące po takich uroczystościach, zwłaszcza gdy wypadają one w okresie sprzyjającym spotkaniom rodzinnym, czy długim weekendom. Tak było chociażby 16 sierpnia ubiegłego roku, kiedy to diecezje warszawska, gdańska, katowicka i inne udzieliły dyspensy, umożliwiając spożywanie mięsa, o ile wierni zrekompensowali to modlitwą albo innym aktem pokutnym.

Takie dyspensy zazwyczaj zawierają prośbę, aby wierni, korzystając z zezwolenia, podjęli w zamian inną formę pokuty lub modlitwy. Mowa tu o odmówieniu różańca, wzięciu udziału w mszy świętej albo wsparciu potrzebujących. W ten sposób Kościół zachowuje równowagę między radością okazji a troską o duchową dyscyplinę wiernych.