Upodobała sobie jedno drzewo. Ludzie też je uwielbiają

Na ogromnym obszarze wybrzeża stanu Paraná w Brazylii żyje ok. 9000 osobników amazonki płomiennosternej. Ptaki osiągają długość około 37 cm oraz ważą 430 g.

Przedstawiciele gatunku upodobały sobie wiecznie zielone drzewa guanandi (Calophyllum brasiliense). 

Ale guanandi jest od wieków cenione także przez ludzi, którzy korzystają m.in. z właściwości leczniczych oleju tamanu zawartego w drzewie, drewno z kolei jest używane do budowy masztów i kadłubów statków. Lokalne społeczności niemal od zawsze używały tego drzewa, ponieważ nie gnije tak szybko jak inne. Guanandi uchodzi za drewno klasy premium, podobnie jak mahoń.

W stanie São Paulo, w południowo-wschodniej Brazylii, w niektórych miastach znajdują się plantacje guanandi z około milionem zasadzonych drzew.

Amazonka płomiennosterna śpi, gniazduje i żywi się owocami guanandi. Wgłębienia w drzewaie są idealnymi miejscami do gniazdowania. Mieszkają w nich także inne gatunki ptaków.

Stare drzewa zapewniają najlepsze dziuple, „aajlepsze” drzewa, czyli takie, w których ptaki mogły znaleźć schronienie, zostały wycięte, przez co ptasie gniazda stały się bardziej dostępne dla drapieżników, ulewne deszcze też nie były zbawienne, część gniazd tonęła razem z pisklętami.

Do spadku populacji tych kolorowych papug przyczyniły się również polowania. Barwne zwierzęta stały się celem kłusowników i handlarzy. Papugi były łapane w prymitywne rodzaje pułapek – podaje portal Mongabay.

W wyniku nakładających się zagrożeń populacja amazonek zmniejszyła się końcem XX w. do zaledwie 5000 osobników. Mieszkańcy wyspy i przyrodnicy przejęli się i postanowili wdrożyć programy ochrony ginącego gatunku.

Na wyspie Rasa i pobliskich wysepkach zbudowano w sumie 111 sztucznych gniazd, 18 kolejnych pojawiło się na południowym wybrzeżu São Paulo. Nie wszystkie są wykonane z drewna, testowano lęgowiska z polietylenu i PVC. Jak mówią pryrodnicy, papugi nie są wybredne, jeśli chodzi o surowiec gniazda.

Populacja amazonek zaczęła gwałtownie rosnąć. Brazylijscy ornitolodzy szacują, że w rejonie żyje 9000 osobników. Status zagrożenia papugi zmniejszył się na początku lat 2000.

Tworzy się największy rezerwat na Ziemi

Według przyrodników, którzy realizowali program ochrony papug, żadne wcześniejsze działania ochronne zwierząt na terenie Brazylii nie odniosły takiego spektakularnego sukcesu.

Amazonka płomiennosterna to jedyny brazylijski gatunek, którego populacja rośnie.

Ale są regiony, w których populacja papug drastycznie spadła. Np. na wyspie Pinheiro, obecnie chronionej w ramach działania parku narodowego, w ciągu 20 lat zniknęło 2000 ptaków. Ornitolodzy podejrzewają, że papugi wystraszyły się turystów, którzy tłumnie odwiedzają te rejony. Zwierzęta musiały się przenieść. Ale to nie wszystko. Z kamer zamontowanych w pobliżu siedlisk gniazd wynika, że kłusownictwo jest wciąż wielkim zagrożeniem dla tych endemicznych ptaków.

A uratowania papugi jest istotne jeszcze z innego względu. To część wielkiego projektu o nazwie Grande Reserva Mata Atlântica. Celem jest utworzenie gigantycznego rezerwatu w Brazylii.