Decyzję o wstrzymaniu dotacji podjął Instytut Ochrony Środowiska (IOŚ-PIB) we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Zawieszenie dotyczy 31 konkretnych modeli kotłów z listy Zielonych Urządzeń i Materiałów (ZUM), która liczy 2561 kotłów, na które można otrzymać dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze”.
Powodem są podejrzenia, że wybrane kotły na pellet, sprzedawane jako ekologiczne, jednak mogą być modyfikowane – producenci celowo umożliwiają w nich montaż tak zwanego rusztu awaryjnego, który zmienia parametry spalania i pozwala na spalanie w kotle innych paliw, w tym węgla. Taka możliwość jest całkowicie sprzeczna z założeniami programu „Czyste Powietrze”.
Srogie kary za ruszt dla producentów i beneficjantów „Czystego Powietrza”
Producenci mają możliwość przedstawienia dodatkowych wyjaśnień i dokumentacji, po to, żeby ich urządzenia mogły wrócić na listę. Od 29 kwietnia tego roku wprowadzono wymóg, by producent pisemnie oświadczył, że dany kocioł nie ma możliwości montażu rusztu awaryjnego. W najbliższej aktualizacji regulaminu listy ZUM zostanie wprowadzony obowiązek potwierdzenia braku możliwości instalacji rusztu awaryjnego przez niezależne laboratorium.
Konsekwencje dla nieuczciwych producentów będą surowe. Jeśli okaże się, że poświadczyli nieprawdę, wszystkie ich urządzenia zostaną wykluczone z listy na co najmniej 2 lata. W przypadku, gdy to beneficjent programu zamontuje ruszt w dofinansowanym kotle, będzie musiał liczyć się ze zwrotem dotacji wraz z odsetkami.
Popularność kotłów na pellet rośnie systematycznie wśród Polaków
Pellet to rodzaj paliwa w formie granulek o średnicy 6-8 mm. Jest produkowany z trocin drzewnych, słomy czy innych odpadków roślinnych. Ma wysoką gęstość energetyczną, jest paliwem odnawialnym, a jego spalanie generuje znacznie mniej zanieczyszczeń niż tradycyjne paliwa stałe, co przyczynia się do poprawy jakości powietrza.
Kotły na pellet zyskują popularność wśród Polaków, stając się jedną z najczęściej wybieranych opcji ogrzewania, szczególnie w kontekście rosnącej świadomości ekologicznej i programów wsparcia, takich jak „Czyste Powietrze”. W 2024 roku kotły na biomasę, w tym na pellet, stały się liderem w programie „Czyste Powietrze”, a ich popularność dynamicznie rośnie od września 2023 roku.