W skrócie
-
Ichtiozaury były kosmopolitycznymi władcami mezozoicznych oceanów i upodobniły się do współczesnych delfinów i wielorybów.
-
Eurhinosaurus mistelgauensis to nowo odkryty gatunek ichtiozaura o wyjątkowej szczęce, którego szczątki znaleziono w Niemczech.
-
Niezwykłe znalezisko może świadczyć o istnieniu lokalnych gatunków ichtiozaurów także na terenach dzisiejszej Polski.
Na pierwszy rzut oka ichtiozaury wyglądają jak ryby, względnie delfiny – stąd zresztą ich nazwa, bo „ichtiozaur” znaczy „rybo-jaszczur”. Te zwierzęta to bowiem potomkowie gadów, którzy całkowicie przystosowali się do morskiego życia i w ogóle nie wychodzili na ląd, tak jak delfiny. Ich podobieństwo do ryb czy waleni jest uderzające i stanowi przykład na konwergencję, czyli upodabnianie się do siebie niespokrewnionych zwierząt pod wpływem podobnych warunków.
Ichtiozaury osiągały rozmaite rozmiary, od zwierząt wielkości morświna aż po ogromne giganty należące do największych istot w dziejach Ziemi jak szonizaur. Pływały we wszystkich morzach świata, ale niektóre z nich mogły być gatunkami lokalnymi. Może takim był eurinozaur, którego nowy gatunek Eurhinosaurus mistelgauensis odkryto w południowych Niemczech.
Czy ichtiozaury pływały również w Polsce?
Zwierzę pływało tu w okresie jury, przed 180 mln lat, gdy spore obszary dzisiejszej Europy pokrywało morze. A skoro tak, to ten ichtiozaur może żył również na terenie obecnej Polski. Na razie szczątki eurinozaurów odnaleziono jedynie w Niemczech, Szwajcarii, Francji, Luksemburga oraz Anglii. Czy żył dalej na wschód? Nie wiemy, możliwe. W każdym razie akurat Niemcy to państwo obfitujące w mnóstwo szczątków ichtiozaurów, w odróżnieniu od Polski.
Nowy gatunek Eurhinosaurus mistelgauensis ma około 2 metrów i do złudzenia przypominał znane ze współczesnych mórz najszybsze ryby świata – mieczniki, marliny i żaglice. Także ma skróconą dolną szczękę, a górną wyrośniętą w długi miecz. Być może to rozwiązanie miało podobne zastosowanie jak u mieczników, czyli też pomagało w polowaniach na ławice ryb czy głowonogów.
„Skamieniałości tego gatunku obejmują dwa niemal kompletne szkielety wraz z niezwykłym pyskiem, zachowanym trójwymiarowo. Ich stan jest wyjątkowo dobry, kości można zobaczyć w trzech wymiarach, co jest niezwykle rzadkie” – podkreślają paleontologowie.
Pozostałe gatunki tego rodzaju ichtiozaurów to Eurhinosaurus longirostris, Eurhinosaurus huenei i Eurhinosaurus quenstedti.