Grzywacz to ptak wyjątkowo niechlujny. A jednak jest go coraz więcej

Kilka gałęzi położonych jedna na drugiej i już można zakładać rodzinę – z takiego założenia zapewne wychodzi grzywacz, największy z polskich gołębi. – Wszystkie gołębie budują takie spartaczone gniazda, często złożone z zaledwie kilku patyków – wyjaśnia ornitolog Łukasz Wardecki z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody. Układane na drzewie gniazdo sypie się często na ziemię jeszcze w trakcie budowy. Bywa, że spada przy większym podmuchu wiatru.

– Architektura gniazda grzywacza jest, lekko mówiąc, nieszczególnie skomplikowana.  Jeśli nie wybierze on sobie idealnego miejsca, zdarza się, że młode wypadają z takich gniazd – opowiada ornitolog Jan Rapczyński. Do tego dochodzą drapieżnicy, którzy plądrują lęgi grzywaczy jak wrony, sroki czy kuny.

– W parkach w Warszawie większość grzywaczy traci swoje legi, sukces lęgowy jest wręcz marginalny – precyzuje Łukasz Wardecki. Wydawać by się mogło, że ptaki narażone na tyle niebezpieczeństw w trakcie lęgów powinny podzielić los gatunków zagrożonych wyginięciem. W przypadku grzywacza dzieję się coś zupełnie odwrotnego. Partactwo gniazdowe i presja drapieżników nie ograniczają jego liczebności.

Jakim cudem liczba grzywaczy w Polsce wzrasta?

Monitoring pokazuje, że liczba tych gołębi w Polsce rośnie. Widać je wszędzie wokół, są gośćmi lasów i obrzeży lasów, zaglądają do karmników. W ciągu ostatnich 20 lat populacja tego gołębia w Polsce wzrosła dwuipółkrotnie. Z kolei w Europie na przełomie ostatnich czterech dekad poniosła się aż o 200 procent!

Fenomen grzywacza ornitolodzy upatrują w kilku rzeczach. Przede wszystkim jest to godna podziwu powtarzalność lęgów.

– Widuje się też gniazda z młodymi we wrześniu. Zakładają je pary, które wcześniej tracą wiele lęgów w trakcie sezonu. Nie zrażają się, powtarzają i powtarzają – wyjaśnia Bartosz Smyk, ornitolog z Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody.

Wrony i sroki odpuszczają gołębiom

Późne lęgi mają też swoją zaletę. Wrześniowe gniazda grzywaczy nie są tak bardzo narażone na drapieżnictwo jak te zakładane w kwietniu czy maju.

– Wtedy największy drapieżnik gniazdowy czyli wrona, a także w mniejszym stopniu sroki mają już odchowane młode. Już tak bardzo nie potrzebują białkowego pokarmu, których świetnym dostarczycielem są jaja czy młode grzywaczy – mówi Bartosz Smyk. Późniejsze odchowanie młodych umożliwia grzywaczowi cieplejszy klimat. To wystarcza, by zwiększały swą liczebność mimo wielu strat.

Ponadto grzywacz nauczył się wchodzić do miast. W Warszawie wiele tych ptaków zakłada już gniazda ludziom na balkonach.