Darowizny w rodzinie to częsty sposób przekazywania majątku, ale nie zawsze są one całkowicie wolne od podatku. Kluczowe znaczenie ma grupa podatkowa, do której zaliczony jest obdarowany. Wyróżnia się trzy podstawowe grupy oraz tzw. „zerową”, obejmującą najbliższych członków rodziny. To właśnie przynależność do grupy decyduje o limicie zwolnienia i momencie, w którym należy zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego.
Najbliższa rodzina
Pierwsza linia podatkowa to osoby zaliczane do I grupy, czyli małżonek, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha i teściowie. Limit zwolnienia w tej grupie wynosi obecnie 36 120 zł. Do kwoty wolnej wliczają się wszystkie darowizny od tej samej osoby przekazane w ciągu ostatnich pięciu lat. Oznacza to, że mniejsze kwoty sumują się i po przekroczeniu limitu trzeba je zgłosić.
Dla II grupy podatkowej limit to 27 090 zł, a dla III grupy – 5 733 zł. Istnieje też tzw. grupa „zerowa”, obejmująca najbliższych krewnych – m.in. małżonka, dzieci, rodziców, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę. Dzięki niej można uzyskać pełne zwolnienie z podatku, pod warunkiem prawidłowego zgłoszenia darowizny.
Po przekroczeniu kwoty wolnej w I grupie fiskus stosuje progresywną skalę:
– do 11 833 zł nadwyżki – 3%,
– od 11 833 zł do 23 665 zł – 355 zł i 5% od nadwyżki,
– powyżej 23 665 zł – 946,60 zł i 7% od nadwyżki.
Podatek w II i III grupie jest wyższy, sięgając odpowiednio nawet 12% i 20% dla największych nadwyżek. Warto więc pilnować sumy darowizn, aby nie przekroczyć granicy zwolnienia.
Kiedy zgłosić darowiznę?
Obowiązek zgłoszenia powstaje w momencie przekroczenia limitu. Podatnik ma na to 6 miesięcy od powstania obowiązku podatkowego. Zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-Z2, a w przypadku darowizny pieniężnej należy dołączyć dowód jej otrzymania, np. potwierdzenie przelewu bankowego. Brak zgłoszenia skutkuje utratą prawa do zwolnienia i naliczeniem podatku.
Darowizny między najbliższymi mogą więc być całkowicie wolne od podatku, ale tylko przy spełnieniu formalnych wymogów. Najważniejsze jest przestrzeganie limitu 36 120 zł i prawidłowe zgłoszenie do urzędu skarbowego.