Kapitał początkowy to jeden z kluczowych elementów, który wpływa na wysokość przyszłej emerytury. W pierwszym kwartale 2025 roku ponad 10 tysięcy osób złożyło wnioski o jego wyliczenie po raz pierwszy – w samym województwie podlaskim takich wniosków było 326. Oznacza to, że nadal są osoby, które nie wystąpiły o ustalenie kapitału mimo zatrudnienia przed 1999 rokiem.
Kto powinien złożyć wniosek?
Każdy, kto może udokumentować pracę do 31 grudnia 1998 roku, powinien jak najszybciej złożyć odpowiedni wniosek. Jest to szczególnie ważne, ponieważ brak wyliczonego kapitału może skutkować niższą emeryturą. Problemem może być też zdobycie dokumentów sprzed ponad 25 lat, zwłaszcza w przypadku nieistniejących już zakładów pracy.
ZUS ustala kapitał początkowy na podstawie okresów składkowych i nieskładkowych oraz wysokości zarobków. Dotyczy to osób urodzonych po 1948 roku, które pracowały lub prowadziły działalność gospodarczą przed 1999 rokiem. Wyjątkowo również osoby urodzone przed 1949 rokiem mogą mieć ustalony kapitał, o ile spełnią kilka warunków – m.in. osiągnęły wiek emerytalny po 1998 roku i kontynuowały pracę po jego osiągnięciu.
W procesie wyliczania emerytury ZUS bierze pod uwagę zwaloryzowany kapitał początkowy, zwaloryzowane składki od 1999 roku oraz przewidywaną długość dalszego życia. Brak dokumentacji potwierdzającej zatrudnienie sprzed 1999 roku może skutkować pominięciem tych okresów w obliczeniach i w efekcie niższym świadczeniem.
Jak złożyć wniosek?
Wniosek o wyliczenie kapitału (formularz ZUS EKP) należy złożyć najpóźniej przy składaniu dokumentów o emeryturę, dołączając druk ZUS ERP-6 z informacją o okresach składkowych i nieskładkowych oraz dokumenty potwierdzające zatrudnienie. Mogą to być m.in. świadectwa pracy, legitymacje ubezpieczeniowe czy zaświadczenia z urzędów i archiwów. W razie braku dokumentów dopuszczalne są dowody zastępcze, jak umowy o pracę, legitymacje służbowe czy pisma od pracodawców.
Należy także przedstawić dokumenty potwierdzające wysokość zarobków, np. legitymację ubezpieczeniową z wpisami, formularz ERP-7 lub kopie dokumentów płacowych z archiwum. Osoby prowadzące działalność gospodarczą muszą podać dane dotyczące płatnika składek i okresu prowadzenia firmy.
Jeśli kapitał został wyliczony wiele lat temu, ZUS dokona ponownego przeliczenia jego wysokości przy rozpatrywaniu wniosku o emeryturę lub inne świadczenie.