Pogoda 
-
Jaskinie krasowe powstają w wyniku działania wody na skały, a w Polsce występują m.in. na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, w Tatrach i Sudetach.
-
W polskich jaskiniach można znaleźć fascynujące formy naciekowe, bogate życie zwierząt jaskiniowych oraz doskonale zachowane ślady działalności człowieka.
-
Najdłuższa jaskinia w Polsce, Wielka Śnieżna w Tatrach, ma aż 25 km długości i jest jednym z wyjątkowych miejsc dla speleologów.
-
Więcej podobnych informacji znajdziesz na stronie głównej serwisu
Najpospolitszy typ jaskiń to jaskinie krasowe, które powstają w wyniku procesów krasowych, czyli chemicznego i mechanicznego oddziaływania wody na skały. I takie właśnie można znaleźć też w Polsce. Jaskinie krasowe stanowią około 90 proc. wszystkich jaskiń. Obszary tego typu występują na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy. Znajdują się wśród nich najgłębsze i najdłuższe jaskinie świata.
– Jaskinie w Polsce występują na Ponidziu, znane są te znajdujące się na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej, kolejny taki obszar to Góry Świętokrzyskie, także Sudety, oraz Tatry – tam skały wapienne również są – mówi Witold Wesołowski.
Najdłuższa jaskinia w Polsce, Wielka Śnieżna, występuje właśnie w Tatrach i ma 25 km długości. W Tatrach występuje w sumie ponad 860 jaskiń. Kilkanaście jaskiń zalicza się do jaskiń lodowych.
-
Skandaliczny wandalizm w polskiej jaskini. Szkody są „niemal nieodwracalne”
-
Tego o wężach nie wiedzieliśmy. W jaskini odkryli coś zaskakującego
Fragmenty przeszłości i bujne życie jaskiniowe
Najczęściej jaskinie krasowe powstają wzdłuż szczelin tektonicznych lub pęknięć międzyławicowych. Gdy przez szczelinę (jest to tzw. szczelina inicjalna) zaczyna przepływać woda, z czasem wypłukuje ona chemicznie i mechanicznie jej ściany powodując powiększanie się szczelin i powstawanie korytarzy i sal.
– Jaskinie krasowe najczęściej powstają w miejscach, gdzie mamy spękania tektoniczne. Tworzy się szata naciekowa, znamy ją ze stalaktytów, które tworzą się bardzo powoli. 1 cm rośnie ok. 100 lat – mówi ekspert. Stalagmit rośnie ok. 3 razy dłużej. Połączenia tych form przyciągają ludzkie oko.
Kiedy jaskinie się utworzą, wypełniają się namuliskiem, tworzy się ono na dnie jaskini. Tam dostają się zwierzęta, np. troglobionty (występujące tylko w jaskiniach) lub troglofile, które okresowo tu występują. Troglokseny i Tychotroglobionty to z kolei „przypadkowi goście”.
Wśród zwierząt jaskiniowych wyróżnić można różne organizmy: płazy, owady, gady, a nawet ssaki.
Szczątki zwierząt z czasem stają się częścią miejsca, opadają bowiem na dno jaskini i następnie są przykrywane osadem.
– Jeśli człowiek pierwotny dotarł do jaskini, jego kości czy narzędzia świetnie się w takim miejscu zachowują. Naukowcy rozkopują współcześnie takie namuliska i są w stanie znaleźć bardzo dobrze zachowane ślady kości kręgowców – wyjaśnia Witold Wesołowski.
Coraz wyraźniejsza staje się potrzeba ochrony jaskiń. W ogólnie dostępnych jaskiniach zniszczona została szata naciekowa przez coraz liczniejszą grupę zwiedzających je ludzi. Niektóre jaskinie są przez okolicznych mieszkańców traktowane jako źródła kamienia budowlanego lub wysypiska śmieci.
