Lasy społeczne w Polsce coraz bliżej. Będą pełnić bardzo ważną funkcję

Ponad 150 organizacji pracuje w każdej z wyznaczonych lokalizacji nad tworzeniem lasów społecznych. Punktem wyjścia do ich utworzenia jest tzw. Mapa Lasów Spornych stworzona właśnie przez organizacje pozarządowe. Mapa ilustruje obszary, gdzie w minionych latach społeczeństwo lokalne i aktywiści szczególnie mocno zabiegali o ochronę lasów, a wycinki budziły największe emocje i protesty społeczne.

„Na mapie lasów spornych przedstawiamy wymiar przestrzenny 122 sporów wokół lasów. To podzbiór już prawie 500 inicjatyw obywatelskich i samorządowych broniących w Polsce lasy przed zbyt intensywną eksploatacją” – informuje inicjatywa Lasy i Obywatele.

Lasy społeczne nową formą ochrony przyrody w Polsce

Rozpoczął się proces opracowania mapy lasów o wiodącej funkcji społecznej. Polskie organizacje samorządowe czekały na to od lat. Propozycje obszarów uwzględniają wytyczne Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Końcem kwietnia b.r. MKiŚ poleciło Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych wzmocnić ochronę lasów wokół miast i aglomeracji takich jak: Warszawa, Kraków, Gdańsk-Sopot-Gdynia, Wrocław, Łódź, Poznań, Katowice, Bydgoszcz, Toruń, Szczecin, Kielce, Bielsko Biała. Mapa lasów społecznych będzie efektem starań o wzmożoną ochronę obszarów przyrody ważnych dla społeczności.

Zakończenie prac nad tą zupełnie nową formą ochrony lasów w Polsce nastąpi 31 października 2024 r. Rząd chce wywiązać się ze zobowiązania z umowy koalicyjnej: „20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych zostanie wyłączonych z wycinki”.

Dziś kładziemy na stół wypracowane obszary w konkretnych kilkunastu lokalizacjach, w których będą tworzone lasy społeczne. W ich przygotowanie było zaangażowanych ponad 160 organizacji. To określenie lasów, do których nam najbliżej. Na projekt czeka 38 mln Polek i Polaków, a szczególnie ważny jest dla 13 mln osób mieszkających w aglomeracjach.

---

We wtorek 30 lipca 2024 r. ministra resortu klimatu Paulina Hennig-Kloska i wiceminister Mikołaj Dorożała poinformowali, że MKiŚ wciąż pracuje nad wyłączeniem z wycinki 20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych.

„Mamy dwa obszary ochrony – lasy ważne przyrodniczo i lasy cenne społecznie. W ustawie o lasach mamy opisane funkcje lasów: gospodarczą, przyrodniczą i społeczną. Funkcję gospodarczą bardzo rozwinięto. Przyrodniczą w dużej mierze wypełniają parki narodowe. W zakresie funkcji społecznej – mamy ogromne pole do popisu. Te lasy mają pełnić ważną rolę z punktu widzenia rekreacji, kontaktu z przyrodą, ale także rozwijać ideę zielonych pierścieni wokół dużych miast” – dodał podczas wtorkowej konferencji Mikołaj Dorożała.

Działacze społeczni walczyli o lasy od lat

Przyrodnicy z inicjatywy Lasy i Obywatele od dawna żądają zmiany polityki leśnej. „Obecny eksploatacyjny model ma się nijak do potrzeb ludzi, przyrody i klimatu” – uważają przedstawiciele inicjatywy.

Lasy Państwowe zgodziły się już z przyrodnikami w kilku istotnych kwestiach. Z wycinek wyłączone będą starolasy, proponowane rezerwaty przyrody (w Polsce mamy obecnie 1500 rezerwatów przyrody) i obszary części siedlisk chronionych w ramach Programu Natura 2000.

– Wspólne ustalenia są ważne i stanowią przełom w dotychczasowych rozmowach z Lasami Państwowymi. Jesteśmy zgodni co do priorytetów. Teraz czekamy na ruch resortu klimatu i środowiska, aby przełożyć teorię na praktykę i wyłączyć najcenniejsze przyrodniczo lasy z wycinek – mówiła w wywiadzie dla Interii działaczka Sylwia Szczutkowska.

Minister Klimatu i Środowiska podkreśliła, że obietnica dotyczaca zmniejszenia skali wycinki lasów zostanie spełniona, a określenie lasów społecznych jest jednym z elementów tego zobowiązania – takie lasy mają służyć głównie ludziom, a nie być nastawione przede wszystkim na funkcje gospodarczo-surowcowe.