Gdzie rośnie czasznica olbrzymia?
Czasznica olbrzymia, występująca również pod nazwą purchawica olbrzymia, to nie lada gratka dla wszystkich fanów grzybobrań. Wygląda jak wielka kulka mozzarelli albo piłka futbolowa – jest lśniąco biała, okrągła i może mieć średnicę nawet 60 cm! Największy okaz (zebrany w Czechach) ważył ponad 20 kg.
Czasznica olbrzymia to największy grzyb, który rośnie w Polsce. Można ją spotkać w całym kraju, ale największe prawdopodobieństwo trafienia na tego olbrzyma jest na północy Polski. Do 2014 r. gatunek ten był pod ochroną – obecnie można zbierać go bez konsekwencji. Grzyb ten lubi dosyć żyzne gleby i nasłonecznione stanowiska, dlatego od sierpnia do późnej jesieni owocniki czasznicy spotyka się na:
-
łąkach,
-
pastwiskach,
-
w parkach,
-
ogrodach.
Egzemplarze czasznicy raczej nie występują w leśnej ściółce, tak jak inne grzyby. Zwykle pojawiają się natomiast grupowo, dlatego widząc jednego przedstawiciela gatunku, warto rozejrzeć się wokół – najpewniej jest ich więcej! To gatunek dosyć rzadko spotykany – niektórzy mówią nawet, że to „święty Graal grzybiarzy”.
Czy czasznica olbrzymia jest jadalna?
Czasznica olbrzymia jest grzybem jadalnym i wyjątkowo smacznym. To także bardzo zdrowy gatunek, bo choć składa się 90 proc. z wody, zawiera mnóstwo wartościowych składników odżywczych:
-
łatwo przyswajalne białko,
-
błonnik,
-
witaminy z grupy B,
-
minerały: potas, miedź, fosfor, selen, jod,
-
nienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas linolowy, wykazujący działanie antymiażdżycowe i wspomagające układ odpornościowy.
Czasznicę warto wprowadzić do swojego sezonowego menu ze względu na wyjątkowy smak oraz właściwości prozdrowotne.
Jak przyrządzić czasznicę olbrzymią?
Co można zrobić z czasznicy olbrzymiej? Grzyba tego można spożywać na surowo, chociaż ten sposób nie pozwala na docenienie jego walorów smakowych w pełni. W smaku przypomina nieco pieczarkę, ale jest znacznie bardziej intensywna. Do najczęściej przyrządzanych potraw z czasznicy należą kotlety oraz sosy.
Czasznica ma lekko orzechowy smak i jędrną konsystencję, dzięki czemu doskonale sprawdza się usmażona w formie kotletów. Wystarczy pokroić ją na około centymetrowe plastry, obtoczyć w jajku i bułce tartej, a następnie usmażyć. W podobny sposób przyrządza się kotlety z kani – miłośnicy grzybów twierdzą jednak, że kania nie umywa się do czasznicy ani smakiem, ani konsystencją.
Pizza na spodzie z czasznicy
Innym przysmakiem, który można zrobić z czasznicy jest… pizza! Plastry grzyba o grubości około 2-3 cm służą za spód, na którym należy ułożyć ulubione dodatki, a następnie upiec w piekarniku tak jak klasyczną pizzę.
Z czasznicy można przyrządzić również pyszny i bardzo kremowy sos grzybowy. Zebrany egzemplarz należy pokroić na niewielkie plasterki i wraz z cebulą oraz czosnkiem podsmażyć aż uzyskają złocisty kolor. Do podsmażonych warzyw i grzybów należy wlać odrobinę bulionu oraz śmietany, a na koniec doprawić solą, pieprzem i ulubionymi ziołami.
Czasznica może stanowić również aromatyczny dodatek do wszelkich zapiekanek – zarówno mięsnych, jak i warzywnych. Wystarczy pokroić ją na niewielkie kawałki i zapiec z dowolnymi warzywami, sosem i serem.
Uwaga! Żeby czasznica była naprawdę smaczna, należy zbierać tylko młode, lśniąco białe osobniki. Starsze, przybierające brunatny kolor, nie nadają się do spożycia.
Z czym można pomylić czasznicę olbrzymią?
Czasznicę olbrzymią trudno przeoczyć – duże, przypominające piłki egzemplarze są łatwe do zauważenia. Ze względu na charakterystyczny wygląd tego gatunku – zarówno, jeśli chodzi o kolor, jak i o rozmiary, młodych owocników raczej nie da się pomylić z innymi grzybami. Pomyłki mogą się natomiast zdarzać, gdy trafisz na starszy owocnik, mający brunatny kolor. Wówczas czasznica może przypominać purchawki albo lekko trującego tęgoskóra. Aby się nie pomylić, lepiej więc takiego grzyba zostawić – zresztą, stare czasznice i tak nie nadają się do jedzenia.
Czasznica olbrzymia to grzyb, którego można znaleźć w okresie letnio-jesiennym na leśnych polanach i łąkach, ale również wyhodować samodzielnie! Jeśli nie jesteś amatorem chodzenia na grzybobrania, możesz kupić grzybnię czasznicy w sklepie i wysadzić ją w przydomowym ogrodzie.