W 60 proc. przypadków inwazyjne gatunki obce są główną przyczyną globalnego wymierania roślin i zwierząt, a w 16 proc. – jedyną przyczyną.
Piękny kwiat z Himalajów zadomowił się w Polsce. Jest groźny
Niecierpek gruczołowaty (Impatiens glandulifera) występuje na dziko w Azji środkowej, w zachodnich Himalajach. Rośnie w górach, a dokładnie w nadrzecznych lasach, między 1600 do 4300 m n.p.m.
Jest to wysoka roślina – dorasta nawet do 2,5 m wysokości. Ma czerwonawą, połyskującą łodygę, z lancetowatymi liśćmi. Te mają do 18 cm długości i są ułożone naprzeciwlegle.
Jednak główną ozdobą niecierpka gruczołowatego są kwiaty. Są duże – mają do 4 cm wielkości, różowe lub purpurowe. Mają kształt hełmistego kielicha. Są zebrane w obfite grona.
Niecierpek gruczołowaty to gatunek inwazyjny
Ten kwiat jako roślina ozdobna został zawleczony z Kaszmiru do Europy i szybko stał się gatunkiem inwazyjnym na różnych kontynentach. Po raz pierwszy niecierpek gruczołowaty został sprowadzony w 1839 r. do Anglii. Na północy dotarł aż do koła podbiegunowego.
W kontynentalnej Europie stwierdzony jako inwazyjny ok. 1900 r. W Polsce zarejestrowany od 1890 r. – został pierwszy raz zobaczony w rejonie Sudetów. Rozprzestrzenił się przede wszystkim wzdłuż rzek.
Częściej spotykany jest na południu, choć jest rozpowszechniony w całym kraju. Można go też zobaczyć w Wigierskim Parku Narodowym. Niecierpek gruczołowaty lubi wilgotne siedliska w dolinach rzek oraz na brzegach jezior. Można go zaobserwować na podmokłych łąkach, jak i na łęgach.
Jak kwiat niecierpek zagraża polskim roślinom?
Niecierpek gruczołowaty jest inwazyjnym gatunkiem obcym w Polsce. Substancje, które wydziela, mogą hamować kiełkowanie innych roślin. Konkuruje np. z pokrzywą, ale wspólnie z niecierpkiem rosną najczęściej: jasnota plamista, przytulia czepna, gwiazdnica gajowa, podagrycznik pospolity i kielisznik zaroślowy.
Rozwój niecierpka gruczołowatego zmniejsza zróżnicowanie gatunków rodzimych, głównie w siedliskach na terenach aluwialnych oraz utrudnia odnowienie lasu.
Zgodnie z obowiązującym prawem nie wolno przywozić niecierpka gruczołowatego do naszego kraju, uprawiać go w przydomowym ogródku, wprowadzać do obrotu, itp. Za naruszenie ustawy o gatunkach obcych grozi kara nawet do 1 mln zł.
Wpływ na rozprzestrzenianie tego gatunku ma przede wszystkim człowiek. Niecierpek gruczołowaty nadal wysiewany jest przez pszczelarzy jako miododajna roślina. Kwiaty gatunku są jadalne, mają słodki smak i w małej ilości można ich używać do jadalnej dekoracji potraw.