W skrócie
-
Australijskie torbacze wykazują ogromną różnorodność i pełnią kluczową rolę w ekosystemie.
-
Odkryto nowy, wymarły gatunek kanguroszczurnika na podstawie kości znajdowanych w jaskiniach.
-
Kanguroszczurniki są zagrożone wyginięciem przez inwazyjne gatunki, utratę siedlisk i działalność człowieka.
Torbacze rozwijały się w Australii w pewnej izolacji od reszty świata, zdominowanej przez łożyskowce. Dlatego stworzyły wiele form alternatywnych dla innych kontynentów. Alternatywnych, a jednak nieco je przypominających w ramach konwergencji. Mamy zatem w Australii kangury, wombaty, koale, diabły tasmańskie, mamy pałanki podobne do kun czy lisów, ale są także maleńkie torbacze przypominające raczej skaczące gryzonie. Pełnią one również taką rolę w tutejszym ekosystemie.
Te nieduże torbacze zwie się kanguroszczurnikami czy kanguroszczurami, gdyż rzeczywiście przypominają nieco połączenie szczura z małym kangurem. Należą do najmniejszych torbaczy, ważą kilogram czy dwa. Z sześciu gatunków trzy żyją w kontynentalnej Australii, a jeden – na Tasmanii. Dwa zaś uważa się za wymarłe – kanguroszczurnik mały z południowej Australii opisany został w 1997 r. już na podstawie szczątków.
Nowy kanguroszczurnik znaleziony w jaskini
Podobnie jest z najnowszym gatunkiem tych zwierząt. Nazwany został Bettongia haoucharae, a o jego odkryciu donosi „Zootaxa”. Kości tego zwierzęcia odnaleziono w jaskiniach Nullarbor i południowo-zachodniej Australii. Na tej podstawie udało się zidentyfikować zupełnie nowy gatunek kanguroszczurnika, którego jednak nikt nie widział żywego. Zwierzę prawdopodobnie już wymarło.
Do dzisiaj istnieje sześć gatunków tych torbaczy. To kanguroszczurnik pędzloogonowy z Australii Zachodniej, aczkolwiek introdukowany w innych miejscach kraju, a także kanguroszczurnik mały, kanguroszczurnik tropikalny, kanguroszczurnik ryjący czy wyspiarski gatunek kanguroszczurnik tasmański. Wszystkie te nieduże torbacze odgrywają szalenie ważną rolę w ekosystemie. Żywią się pokarmem znajdowanym w leśnej ściółce, ich przysmakiem często są grzyby i pod tym względem to najbardziej grzybożerne zwierzęta świata. W poszukiwaniu przysmaku przekopują kilka ton ziemi rocznie, tak przynajmniej szacuje Jake Newman-Martin z Curtin University. Już to pokazuje jakie znaczenie mają te zwierzęta dla przyrody. Chociaż małe, odpowiadają o higienę gleby i ściółki.
Wszystkie kanguroszczurniki stały się rzadkie. Padają ofiarami inwazyjnych zwierząt jak koty, szczury, lisy, wpadają pod koła samochodów, zwłaszcza że żerują głównie nocą. Tracą także swoje siedliska.