W skrócie
-
Nowo odkryty Anteavis crurilongus to jeden z najstarszych dinozaurów, żyjący 231 mln lat temu i ważący tyle co średniej wielkości pies.
-
Dinozaury pojawiły się w triasie i od początku wyróżniały się szybkością oraz dwunożnością.
-
Odkrycie wskazuje, że pierwsze dinozaury były bardziej różnorodne, niż wcześniej sądzono, a ich ewolucja była ściśle powiązana ze zmianami klimatu.
Trias to epoka wielkich zmian. Ponad 230 mln lat temu zakończyło się paleozoiczne życie i chociaż na świecie wciąż przetrwało sporo gatunków zwierząt z poprzedniej ery, to jednak zaczyna się nowa – era mezozoiczna. To era dinozaurów, które na ponad 150 mln lat przejmą władzę nad światowymi ekosystemami. Przez ten czas dinozaury stworzyły wiele rozmaitych form i kształtów, od niedużych po największe lądowe giganty w dziejach.
A zaczęło się około 230 mln lat temu od niedużych, dwunożnych i szybkich drapieżników, które okazały się absolutnym przełomem światowej przyrody tamtych czasów. Najstarsze dinozaury takie jak niasazaur czy eoraptor albo herrerazaur nie osiągały wielkich rozmiarów. I kolejny gatunek z tej grupy zapowiadającej nową erę też nie jest wielki.
To Anteavis crurilongus – zwierzę o wadze 8-9 kg, zatem wielkości średniego psa. Dorastał do 1,2 m, więc sięgałby dorosłemu człowiekowi powyżej pasa. Znaleziono go w Ischigualasto w północno-wschodniej Argentynie oraz w formacji skalnej Santa Maria w brazylijskim stanie Rio Grande do Sul. To jeden z najstarszych i najbardziej prymitywnych dinozaurów, jakie znamy” – mówi dr Ricardo Martínez z Universidad Nacional de San Juan w Argentynie.
O tym niezwykłym znalezisku można przeczytać w „Nature Ecology & Evolution”, gdzie dowiadujemy się, iż odkrycie tego dinozaura jest dowodem na większą dywersyfikację i różnorodność pierwszych, triasowych dinozaurów niż się komukolwiek zdawało. „Ta dywersyfikacja nastąpiła w Ameryce Południowej epoki triasu podczas zmiany klimatu na półpustynny, ale gdy ponownie zrobiło się wilgotno około 228 mln lat temu, na linii rozwojowej dinozaurów mamy lukę. Nie wiadomo, co się wtedy z nimi działo” – czytamy. W każdym razie wczesna dywersyfikacja dinozaurów była stymulowana przez zmiany klimatu, przynajmniej w południowo-zachodniej Pangei.
Były to zatem zarówno bujne i obiecujące, jak i trudne początki, a ich zbadanie może pozwolić ustalić, jak dinozaury zdołały zdobyć taką przewagę nad resztą żywych istot na Ziemi.