Pająki koliściaki, które nie dysponują jadem, wymyśliły inny sposób trucia

Koliściaki to pająki wyjątkowe pod wieloma względami. Po pierwsze – chociaż większość przedstawicieli tych bezkręgowców dysponuje jadem, to nie wszystkie i właśnie koliściaki są tutaj wyjątkiem. Jad u pająków jest sposobem nie tylko na zdobywanie pokarmu i zabijanie ofiar, ale także na ich trawienie. Koliściaki poszły jednak ewolucyjnie zupełnie w inną stronę i jadem nie dysponują. Nie mają w ogóle gruczołów jadowych.

Warto bowiem pamiętać, że po drugie – koliściaki to pająki będące mistrzami mimetyzmu. Znakomicie upodabniają się do otoczenia i na swoich sieciach wyglądają jak kawałek drewna albo liścia rzucony tam przez wiatr. Dla ofiar jest niemal niewidoczny, więc tym łatwiej zaplątują się one w takie pajęczyny. I co dalej?

Wiemy, że koliściaki stosują różne techniki sprytnego polowania. Potrafią np. napinać sieci i tak regulować owo napięcie nici, że gdy zaplącze się w nie ofiara, lekko luzują naciąg. Ona wtedy łatwiej się zaplątuje.

Pająk, który nie ma jadu? To możliwe

Nowe badania wykonane na koronkowcu pierzastonogim – pająku koliściakowatym z terenów Afryki, Bliskiego i Środkowego Wschodu oraz zachodniej i południowej Europy, wykazały, że te bezkręgowce mają jeszcze inne pomysły na łowy.

Naukowcy z Uniwersytetu w Lozannie wykazali, że chociaż pająk ten nie ma klasycznego jadu, to jednak dysponuje bardzo silnymi sokami trawiennymi. Okazuje się, że chociaż nie są one klasyczną toksyną, to jednak ich skład chemiczny jest porównywalny z jadem wielu innych gatunków pająków. To znaczy, że koronkowiec pierzastonogi oblewa swe ofiary takimi sokami trawiennymi, a one mają bardzo silne działanie chemiczne, są alternatywą dla jadu. 

„Te odkrycia pokazują, że toksyny pająków nie ograniczają się wyłącznie do wyspecjalizowanych gruczołów wydzielających jad, ale odgrywają również rolę w układzie trawiennym” – mówi Xiaojing Peng ze szwajcarskiego uniwersytetu. To dowód na to, że działanie substancji chemicznych wytwarzanych przez pająki jest bardzo różnorodne i złożone. Co więcej, badania przeprowadzone w Lozannie wykazały, że substancja tego koliściaka ma silne działanie owadobójcze i może przydać się ludziom jako naturalny sposób zwalczania owadów niszczących uprawy.

Te pająki mają na ciele sporo włosków, których zadaniem jest prawdopodobnie chronić ciało myśliwego przed jego własnymi sokami trawiennymi.