Częściej o przyjaźni myślimy w kontekście relacji międzygatunkowych. Jednym z głównym przykładów jest więź łącząca ludzi z psami. Nie od dziś wiadomo, że obecność psów ma na nas zbawienny wpływ – jesteśmy radośniejsi, spokojni. Czworonożni przyjaciele wspomagają nas w terapii ruchowej czy kardiologicznej. Badania wykazały, że psy stresują nas o wiele mniej niż nasi ludzcy przyjaciele. Brytyjscy naukowcy zainteresowali się relacjami w grupie pawianów.
Zbadano relacje w grupach pawianów
Jak można przeczytać w Behavioral Ecology, naukowcy ze Swansea University ponownie zbadali przy użyciu GPS to zachowanie w grupie dzikich pawianów czakma (Papio ursinus) w Kraju Przylądkowym w Południowej Afryce. Badacze przeanalizowali 78 etapów wędrówek pawianów w ciągu 36 dni. Wykazali, że kolejność, w jakiej przemieszczały się poszczególne pawiany, nie była przypadkowa. Naukowcy przetestowali cztery potencjalne wyjaśnienia kolejności przemieszczania się małp:
-
Ochrona osobników narażonych na ryzyko (hipoteza ryzyka)
-
Konkurowanie o zasoby (hipoteza konkurencji)
-
Podążanie za liderami (hipoteza grupowego podejmowania decyzji)
-
Wzory wyłaniające się z relacji społecznych (hipoteza społecznego spandrela)
Zaskakująco, spójny porządek, jaki widzimy u badanych przez nas pawianów, nie dotyczy unikania niebezpieczeństwa, jak u zwierząt łownych, gdy ustawiają się w środku swojej grupy, ani lepszego dostępu do pożywienia lub wody, jak widzimy w ruchach zebry stepowej. Zamiast tego jest on napędzany przez to, z kim są społecznie związane. Po prostu poruszają się ze swoimi przyjaciółmi
Zachowanie pawianów wynika z relacji społecznych
Naukowcy z Uniwersytetu w Swansea pochylili się nad tematem społecznego spandrela wśród pawianów. „Społeczny spandrel” jest to koncepcja, która opisuje przypadkowy, nieprzystosowany, a jednak społecznie znaczący aspekt ludzkiego życia, kultury lub też zachowań. W biologii „spandrel” to cecha, która powstała jako efekt uboczny ewolucji, a nie bezpośrednio w wyniku doboru naturalnego. W kontekście społecznym „spandrel” może odnosić się do zachowań, norm społecznych lub instytucji, które nie służą konkretnemu celowi, ale wynikają z innych czynników, jak np. historia, tradycja lub przypadkowe zdarzenia.
Marco Fele, główny autor badania i doktorant na Uniwersytecie Swansea, stwierdził, że „w tym kontekście te więzi nie służą konkretnemu celowi” i że „kolejność przemieszczania się pawianów, jest po prostu produktem ubocznym tych relacji, a nie strategią nastawioną na korzyści.”