Religia w szkołach. Abp Adrian Galbas: Awantura może mieć ten pozytywny skutek

Metropolita warszawski abp Adrian Galbas zapytany, czy widzi jeszcze szansę na porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski a Ministerstwem Edukacji Narodowej w kwestii organizacji lekcji religii w szkole, podkreślił, że chrześcijanin zawsze ma nadzieję.

Jednocześnie dodał, że ubolewa nad klimatem, w jakim odbywa się ta dyskusja.

– Trudno nawet mówić o dyskusji, to są raczej dyspozycje, wobec których jesteśmy stawiani, a które nie są zgodne ani z Konstytucją, ani z prawem, ani ze zwykłą ludzką przyzwoitością – ocenił.

Religia w szkołach. Abp. Galbas: Wszystkie propozycje odrzucone

Metropolita warszawski przypomniał, że biskupi zaproponowali, by zmiany w organizacji lekcji religii były wprowadzane spokojnie, tak aby dać czas szkołom i Kościołowi na przygotowanie się do nich.

– Proponowaliśmy, żeby lekcje religii lub etyki były obowiązkowe, czyli by w szkole była edukacja w kwestii wartości. Proponowaliśmy także, by wszystkie ustalenia były wynikiem porozumienia, a nie postanowienia jednej strony. Niestety, wszystkie te propozycje zostały odrzucone, właściwie bez podania jakiegokolwiek argumentu – tłumaczył abp Galbas.

Hierarcha wskazał, że w sprawie sporu z MEN o lekcje religii Konferencja Episkopatu Polski zwróciła się do Trybunału Konstytucyjnego, który 27 listopada 2024 r. orzekł, że rozporządzenie resortu edukacji jest niezgodne z przepisem ustawy o systemie oświaty. Zaznaczył, że skoro w Polsce wyroki TK nie są respektowane, to KEP pozostało odwołanie do instytucji europejskich i ONZ.

– Chcemy sprawiedliwego i praworządnego rozstrzygnięcia tej sprawy. Rodzice, którzy posyłają swoje dzieci na religię, płacą podatki, a konstytucja gwarantuje im prawo do wychowania dzieci zgodnie z przekonaniami. Uważamy, że ich prawa zostały pogwałcone – zaznaczył abp Galbas.

Religia w szkole. Abp. Galbas wskazał na premiera

Według abp. Galbasa najbardziej bolesny jest fakt, że Kościół jest traktowany lekceważąco. Przypomniał, że Prezydium Konferencji Episkopatu Polski wystosowało list do premiera Donalda Tuska z prośbą o udzielenie informacji publicznej w sprawie braku publikacji wyroku TK w Dzienniku Ustaw.

Zdaniem metropolity warszawskiego odpowiedź z Kancelarii Premiera przyszła po długim czasie, była „ogólna i mało konkretna”.

– W ten sposób źle potraktowani czują się nie tylko biskupi, ale chyba przede wszystkim nauczyciele religii, którzy stają przed perspektywą utraty pracy, rodzice, którzy posyłają dzieci na lekcję religii i wreszcie sami uczniowie, którzy chcą na religię chodzić – stwierdził.

Zdaniem metropolity warszawskiego fakt, że religia jest przedmiotem nieobowiązkowym, jest główną przyczyną zmniejszającej się frekwencji na tych lekcjach. Jednocześnie przyznał, że przyczynił się do tego również poziom tych lekcji.

Religia w szkołach. Kościół pracuje nad nowym programem

– Dlatego podjęliśmy decyzję o pracy nad nową podstawą programową, tak żeby to były rzeczywiście lekcje religii, a nie katechezy. Bo celem katechezy jest zbudowanie relacji z Chrystusem i Kościołem, a do tego naturalnym środowiskiem jest parafia, a nie szkoła. Paradoksalnie cała ta awantura może mieć ten pozytywny skutek, że jeszcze mocniej to dostrzegliśmy i przyspieszyliśmy działania w tym kierunku – zaznaczył.

Hierarcha poinformował, że w 2026 r. katechezy w parafiach otrzymają „nowy impuls i formę”. Jednocześnie zastrzegł, że nie zastąpią one lekcji religii w szkole.

Rozporządzenie MEN o religii w szkołach. Jedna godzina w tygodniu

Zgodnie z rozporządzeniem MEN z 26 lipca 2024 r. dyrektor szkoły lub przedszkola może połączyć w grupę z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się siedmioro lub więcej uczniów, z osobami z oddziałów lub klas, w których na naukę religii zgłosiło się mniej niż siedmioro dzieci.

Trybunał Konstytucyjny 27 listopada 2024 r. orzekł, że rozporządzenie MEN jest niezgodne z przepisem ustawy o systemie oświaty mówiącym, że minister edukacji określa w drodze rozporządzenia warunki organizacji nauki religii w porozumieniu z władzami Kościołów i związków wyznaniowych. W odpowiedzi na wyrok MEN oświadczyło, że postanowienie TK nie wywołuje skutków prawnych.

W Dzienniku Ustaw 20 stycznia 2025 r. ukazało się kolejne rozporządzenie zmieniające w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach. Zgodnie z nim od 1 września 2025 r. religia lub etyka będą się odbywać w wymiarze jednej godziny tygodniowo – bezpośrednio przed obowiązkowymi zajęciami edukacyjnymi ucznia lub bezpośrednio po nich.