Rośliny na pergolę ogrodową. Dadzą cień i ozdobią taras

Pergola to element małej architektury ogrodowej – konstrukcja pionowo-pozioma, wykonana najczęściej z drewna, metalu lub aluminium. Służy nie tylko jako ozdoba, ale też jako podporę dla roślin pnących, tworząc zacienione przejścia, miejsca wypoczynku, a nawet naturalne ogrodzenia.

W zależności od umiejscowienia wyróżniamy:

• pergole ogrodowe – wolnostojące, najczęściej osadzone w gruncie, wykorzystywane jako akcent w ogrodzie;

• pergole tarasowe – montowane przy elewacji budynku, często z dodatkowymi zasłonami lub zadaszeniem (materiałowym lub lamelowym).

Ich rola jest praktyczna – tworzą cień, chronią przed wiatrem, a obsadzone roślinami – ożywiają przestrzeń, więc nie sposób odmówić im znaczenia estetycznego.

Co na pergole ogrodowe? Konkretne propozycje

Poniżej przegląd najciekawszych roślin, które sprawdzą się na pergolach – z podziałem na grupy.

Rośliny szybko rosnące – efekt w pierwszym sezonie

Jeśli zależy Ci na szybkim zazielenieniu pergoli, postaw na rośliny jednoroczne lub wyjątkowo ekspansywne byliny. Choć nie są tak trwałe jak gatunki wieloletnie, potrafią stworzyć gęstą zasłonę w zaledwie kilka miesięcy.

• wilec purpurowy (Ipomoea purpurea) – kwitnie obficie, rośnie błyskawicznie, lubi słońce,

• fasola ozdobna – jadalna i dekoracyjna, dobra alternatywa dla mniej odpornych kwiatów,

• groszek pachnący (Lathyrus odoratus) – uroczy zapach i delikatne, romantyczne kwiaty,

• chmiel zwyczajny (Humulus lupulus) – błyskawicznie rosnący, choć bardziej dziki w charakterze – nadaje się do większych pergoli.

Pnącza wieloletnie – inwestycja na lata

Dla tych, którzy myślą długofalowo, idealnym wyborem będą gatunki wieloletnie. Z roku na rok będą się rozrastać, zagęszczać i tworzyć stabilną, zieloną konstrukcję.

• powojnik (Clematis) – duży wybór odmian, różne kolory i terminy kwitnienia. Wymaga podpór i umiarkowanej pielęgnacji,

• róża pnąca (Rosa) – efektowna, romantyczna, ale wymaga regularnego cięcia i dobrego stanowiska,

• wiciokrzew (Lonicera) – szybki wzrost, piękny zapach, tolerancyjny wobec gleby i światła,

• glicynia (Wisteria) – jedna z najefektowniejszych roślin na pergolę. Kwitnie kaskadami fioletowych lub białych gron. Potrzebuje mocnej konstrukcji i kilku sezonów na rozruch.

Rośliny zimozielone i odporne na pergolę

Szukasz roślin, które nie zrzucają liści zimą? Istnieją pnącza, które zdobią pergolę przez cały rok – zwłaszcza przy ścianie budynku, gdzie mikroklimat sprzyja ich utrzymaniu.

• bluszcz pospolity (Hedera helix) – zimozielony, dobrze radzi sobie w cieniu, choć wolniej rośnie,

• akebia pięciolistkowa (Akebia quinata) – egzotyczna, częściowo zimozielona, o intensywnym zapachu kwiatów,

• milin amerykański (Campsis radicans) – nie dość, że odporny, to jeszcze spektakularnie kwitnie.

Jak dobrać rośliny do rodzaju pergoli?

Wybierając rośliny na pergolę, warto kierować się kilkoma kryteriami, wśród których istotne jest tempo wzrostu, odporność na warunki atmosferyczne, wymagania pielęgnacyjne, dekoracyjność (kwiaty, liście, owoce) i trwałość (rośliny jednoroczne czy wieloletnie?).

Do pergoli tarasowej (przyściennej, aluminiowej, z zasłonami):

• sprawdzą się rośliny o mniejszym przyroście – np. powojniki czy róże pnące,

• unikaj gatunków bardzo ekspansywnych, które mogą uszkodzić materiał konstrukcyjny lub przytłoczyć przestrzeń wypoczynkową,

• w przypadku pergoli z zasłonami warto sadzić rośliny o lekkiej strukturze – np. groszek pachnący lub wiciokrzew.

Do pergoli ogrodowej (drewnianej, nowoczesnej, taniej):

• masz większą dowolność – warto eksperymentować z dynamicznie rosnącymi gatunkami jak glicynia czy milin,

• jeśli konstrukcja jest lekka lub budżetowa, stawiaj na lżejsze rośliny jednoroczne albo powojniki.

Jak zrobić pergolę ogrodową?

Najprostsza forma pergoli to cztery słupy nośne i poprzeczne belki tworzące ażurowy dach. Warianty nowoczesne mogą być aluminiowe i mieć ruchome lamele, natomiast klasyczne – z drewna lub metalu – łatwo wykonać samodzielnie przy pomocy gotowych zestawów z marketu budowlanego.

• głębokość osadzenia słupów – min. 50 cm (w betonie lub na kotwach),

• stabilność konstrukcji – niezbędna przy obsadzaniu roślinami o dużym ciężarze (jak glicynia),

• odległości między podporami – optymalnie co 2-3 metry.

Dobrze obsadzona pergola to nie tylko cień i zieleń – to mikroklimat, zapachy, gra światła i miejsce, które zyskuje charakter z każdym sezonem. Wybór roślin? To nie tylko kwestia gustu, ale też sprytnej strategii ogrodniczej.