Ukraiński wicepremier z zarzutami o korupcję. Straty wyliczono na miliard hrywien

Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz Specjalna Prokuratura Antykorupcyjna Ukrainy postawiły poważne zarzuty Ołeksijowi Czernyszowowi. Wicepremier jest podejrzewany o przyjęcie ogromnych łapówek przy realizacji inwestycji pod Kijowem.

Wysoki Sąd Antykorupcyjny zdecydował o zastosowaniu wobec Czernyszowa zabezpieczenia majątkowego w wysokości 120 milionów hrywien, które już zostały wpłacone. Pomimo powagi zarzutów, sąd odmówił jednak jego odsunięcia od pełnionej funkcji – to precedens w historii ukraińskiego wymiaru sprawiedliwości. Czernyszow sam zaprzecza wszystkim oskarżeniom, twierdząc, że działał zgodnie z prawem i nie czerpał żadnych korzyści osobistych.

Kim jest Ołeksij Czernyszow?

Ołeksij Czernyszow pełni funkcję wicepremiera i ministra ds. narodowej jedności Ukrainy od grudnia 2024 roku. Wcześniej, od listopada 2022 roku, był prezesem państwowego koncernu „Naftogaz”. Jednak to właśnie czas, gdy zajmował stanowisko ministra rozwoju wspólnot i terytoriów, jest przedmiotem obecnego śledztwa antykorupcyjnego.

Czernyszow objął ministerialny urząd w marcu 2020 roku, a przedtem był szefem administracji obwodu kijowskiego. Zanim rozpoczął karierę polityczną, działał w biznesie, między innymi w koncernie „AVEK”, którego założycielem jest wpływowy biznesmen i polityk z Charkowa, Ołeksandr Feldman.

W swojej karierze Czernyszow koncentrował się głównie na inwestycjach i rozwoju nieruchomości. W 2012 roku założył firmę inwestycyjno-deweloperską Eastgate Development, specjalizującą się w dużych projektach komercyjnych. W latach 2017-2019 kierował radą nadzorczą Ukraińskiego Klubu Nieruchomości.

Do państwowej służby wszedł w 2019 roku, obejmując stanowisko szefa administracji obwodu kijowskiego. W mediach pojawiały się wówczas spekulacje, że jest jednym z głównych kandydatów na stanowisko szefa urzędu miasta Kijowa, którym na co dzień kieruje mer Witalij Kliczko. W ostatnich latach jego nazwisko także łączono z możliwością objęcia urzędu premiera Ukrainy.

Afera korupcyjna wokół ukraińskiego wicepremiera

Według śledczych z Ukraińskiego Biura Antykorupcyjnego deweloper wraz ze swoim zaufanym współpracownikiem opracowali skomplikowaną operację nielegalnego pozyskania państwowej działki w Kijowie pod budowę osiedla mieszkaniowego. W realizację planu zaangażowany miał być Czernyszow, pełniący wówczas funkcję ministra rozwoju wspólnot i terytoriów Ukrainy, jego doradca, ówczesny sekretarz stanu ministerstwa oraz dyrektorka państwowego przedsiębiorstwa.

Z ustaleń śledztwa wynika, że minister stworzył warunki do przekazania działki w zarząd państwowej spółce, która następnie przekazała ją „właściwej” firmie deweloperskiej. W zamian deweloper miał oddać państwu część mieszkań, odpowiadającą wartości gruntu. Jednak, aby zminimalizować ich liczbę, działkę wraz z istniejącymi na niej budynkami wyceniono na niemal pięciokrotnie niższą kwotę niż rynkowa, co spowodowało straty dla państwa przekraczające miliard hrywien.

Śledczy podkreślają, że za udaną realizację tego procederu deweloper „wynagrodził” ministra i wyznaczone przez niego osoby rabatem na mieszkania w już wybudowanych kompleksach. Cena metra kwadratowego spadła dzięki temu nawet do 1-8 tys. hrywien (100-800 zł), podczas gdy minimalna rynkowa wartość takich mieszkań wynosi około 30 tys. hrywien za metr. W ten sposób Czernyszow miał rzekomo uzyskać korzyść majątkową o wartości ponad 14,5 mln hrywien.

Według ukraińskich dziennikarzy rok temu planowano przeszukania u Czernyszowa, ale nie zostały przeprowadzone, choć zezwolił na nie sąd. Fakt, że Czernyszow mimo związanego z nim ryzyka objął funkcję wicepremiera, wskazuje na jego bliskie relacje z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim, piszą ukraińskie media.

Nowy prokurator generalny Ukrainy, Rusłan Krawczenko, który objął stanowisko 17 czerwca 2025 roku, będzie miał za zadanie wyjaśnić tę sprawę – traktowaną jako ważny test jego niezależności i skuteczności.

Projekt śledczy Schemy (Radio Swoboda) podaje, że wpłata kaucji ponad 120 mln hrywien za Czernyszowa odbyła się w ratach. Pieniądze wpłacali jego żona, nowo powstała firma handlująca częściami samochodowymi, a także menedżerka firmy deweloperskiej DIM.

Polityczne napięcia i możliwe zmiany w rządzie. Co dalej ze sprawą wicepremiera Czernyszowa? 

Sprawa wicepremiera Ołeksija Czernyszowa budzi kontrowersje – według portalu NV Biznes zarzuty mogą mieć zarówno podstawy prawne, jak i być wykorzystywane w politycznej rozgrywce. W samym środku debat o zmianach w rządzie organy antykorupcyjne postawiły mu poważne zarzuty.

30 czerwca portal Ukraińska Prawda poinformowała, że ministerstwo narodowej jedności może zostać zlikwidowane lub połączone z innym resortem, a sam Czernyszow odwołany. Do tej pory jednak nic takiego się nie stało, a sam minister zdementował te doniesienia, podkreślając, że resort działa normalnie i ma ważną rolę w rządzie.