Urlop z powodu siły wyższej. ZUS objaśnia zasady wynagradzania. O tym pamiętaj

Pojęcie „siły wyższej” w przepisach pojawiło się dopiero niedawno, bo w 2023 roku. Z tego powodu wielu pracowników nie wie, jak wykorzystać prawo do zwolnienia w wyniku nieoczekiwanych sytuacji. Podpowiadamy, o jakich zasadach należy pamiętać.

Urlop 2025. Czym jest urlop z powodu siły wyższej?

Zwolnienie z powodu siły wyższej wprowadzone zostało ze względu na unijną dyrektywę, która dotyczy równowagi między życiem zawodowym a prywatnym. Przysługuje ono pracownikom niezależnie od stażu pracy, a pracodawca jest zobowiązany do tego, aby udzielić wolnego, i nie może odmówić jego przyznania.

„Siła wyższa” w tym przypadku oznacza nagłe sytuacje, czy też pilne sprawy rodzinne. Może to być zasłabnięcie członka rodziny, ale również działania żywiołów, takich jak pożar, czy powódź. Pojęcie to obejmuje również nagłe wypadki w domu, jak zalanie mieszkania lub awaria instalacji elektrycznej, która wymaga od pracownika natychmiastowej interwencji.

Kiedy i ile dni urlopu z powodu siły wyższej przysługuje?

W ciągu roku kalendarzowego pracownikowi przysługują dwa dni dodatkowego wolnego albo 16 godzin.

Co istotne, zwolnienie to nie jest wliczone do standardowych 20 albo 26 dni urlopu wypoczynkowego i nie musi być przewidziane w planach urlopowych. Można z niego skorzystać nawet wtedy, kiedy wyczerpaliśmy limit dni urlopowych na dany rok. Co więcej, urlop z powodu siły wyższej pracownik może podzielić na wybrane godziny i nie musi obejmować pełnych dni pracy.

Jeśli zostanie niewykorzystany, nie kumuluje się i nie przechodzi na kolejny rok.

Urlopu z powodu siły wyższej nie należy mylić z urlopem na żądanie. Mimo że obie sytuacje powiązane są z nagłymi i nieprzewidywalnymi sytuacjami, istnieją między nimi różnice, również w aspekcie wynagrodzenia.

Urlop z powodu siły wyższej a wynagrodzenie

W wyniku urlopu z powodu siły wyższej pracownikowi wypłacane jest 50 proc. wynagrodzenia, a nie 100 proc. jak w przypadku urlopu na żądanie.

Aby skorzystać z tego rodzaju zwolnienia, pracownik musi złożyć wniosek najpóźniej w dniu zwolnienia. Forma powiadomienia pracodawcy nie jest objęta przepisami – może to być telefon, e-mail, sms albo wpis w systemie urlopowym.

W jaki sposób wypłacane jest wynagrodzenie za urlop z powodu siły wyższej w praktyce? ZUS prezentuje na swojej stronie internetowej przykłady, które mogą pomóc pracownikom zrozumieć, w jaki sposób rozliczone zostaną te dni albo godziny nieobecności.

Pracownik zatrudniony w pełnym wymiarze pracy z wynagrodzeniem zmiennym, który przepracował w ciągu miesiąca 20 dni dostał wynagrodzenie w wysokości 8900 zł. Jeśli skorzystał z dwóch dni urlopu z powodu siły wyższej, aby obliczyć wysokość wypłaty, należy najpierw podzielić kwotę przez liczbę przepracowanych dni: 8900 : 20 = 445 zł.

Wtedy mnożymy ten wynik przez liczbę przepracowanych dni powiększonych o te, w które pracownik był nieobecny: 445 zł x 22 = 9 790 zł. Dopiero od tej liczby możemy odjąć wynagrodzenie z powodu działania „siły wyższej”: 9790 – 2 (445 zł – 50 proc.) = 9 345 zł. W ten sposób uzyskamy uzupełnione wynagrodzenie za ten miesiąc pracy.

Źródło: biznes.interia.pl, zus.pl