Doszli do pieniędzy dzięki biznesom, których nie ma komu bez kłótni przekazać – następne pokolenie w rodzinie ma inne pomysły na życie. W takiej sytuacji rozwiązaniem jest założenie fundacji rodzinnej, która z pomaga chronić zgromadzony majątek, zarządzać nim w sposób przemyślany i przekazywać go beneficjentom zgodnie z wolą fundatora.
Po dwóch latach działania nowej ustawy w Polsce jest już niemal 3 tysiące zarejestrowanych fundacji rodzinnych, a kolejny tysiąc jest w trakcie rejestracji.
Walka nie z fundacją rodzinną, a z optymalizacją podatkową
Choć głównym celem założenia fundacji rodzinnej nie jest optymalizacja podatkowa, ustawa regulująca jej działanie przewiduje korzyści podatkowe, które – jak zauważyło Ministerstwo Finansów po dwóch latach ich działania – wykorzystywane są do agresywnej optymalizacji podatkowej. Dlatego urząd zdecydował się na zmiany w prawie.
Uszczelnienie przepisów minister finansów zapowiedział już w 2024 roku, co spotkało się z mocnym sprzeciwem firm rodzinnych i ekspertów podatkowych. Zwłaszcza, że – zgodnie z prawem – propozycje zmian mogą być przedłożone dopiero po upływie trzech lat od wprowadzenia ustawy w życie. Ale klamka zapadła.
– Zmiany mają zostać wprowadzone od 1 stycznia 2026 roku i mają mieć zastosowanie do przychodów powstałych od 1 stycznia 2026 roku – wyjaśnił Jarosław Neneman, wiceminister finansów.
Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2026 roku w działaniu fundacji rodzinnych
Ministerstwo Finansów proponuje, aby majątek wniesiony do fundacji rodzinnej można było sprzedać bez podatku po trzech latach. Jarosław Neneman proponował, aby fundacja mogła sprzedać majątek bez podatku dopiero po 15 latach.
Kolejna zmiana to wprowadzenie 3-letniego wyłączenia ze zwolnienia podatkowego (odroczenia opodatkowania do czasu wypłaty świadczenia na rzec beneficjenta) przychodów z tytułu zbycia składników majątku wniesionych lub przekazanych fundacji rodzinnej (tzw. lock-up na aktywach). Tego rodzaju rozwiązanie miałoby na celu przeciwdziałanie wnoszeniu do fundacji rodzinnej aktywów (np. udziały, akcje) z zamiarem ich zbycia już w ramach reżimu podatkowego właściwego dla fundacji rodzinnej.
Ministerstwo zaproponowało wyłączenie ze zwolnienia podatkowo przychodów z najmu krótkoterminowego. Przychody z najmu długoterminowego mają być nadal nieopodatkowane.
Kolejna zmiana to objęcie fundacji rodzinnych przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC). W ten sposób urząd chce zapobiegać tworzeniu sztucznych struktur mających na celu przenoszenie zysków do rajów podatkowych. Po spełnieniu określonych przesłanek zyski z zagranicznych spółek zależnych od fundacji mają być opodatkowane w Polsce.
Nie będzie zmian w zakresie daniny solidarnościowej.