Naukowcy łapią się za głowy. Odkryli pszczołę z diabelskimi rogami

Naukowcy łapią się za głowy. Odkryli pszczołę z rogami

Naukowcy znów łapią się za głowy. Okazuje się, że nadal istnieje wiele gatunków zwierząt nieznanych nauce. I wcale nie chodzi o te kryjące się w głębinach oceanów. Niektóre biegają, pełzają lub latają wśród ludzi.

Najnowszego odkrycia dokonali naukowcy z Australii, którzy natknęli się na wcześniej nieznany gatunek pszczoły. Jego cechą dystynktywną są dwa rogi wyrastające z głowy. Nasza ludzka, zinternalizowana symbolika kulturowa może budzić skojarzenia z czymś diabelskim czy demonicznym. Faktycznie jednak te nietypowe wytwory skórne mają dla owadów praktyczne zastosowanie.

Odkrywcy nowego gatunku nazwali go Megachile (Hackeriapis) lucifer (Hymenoptera: Megachilidae), co można przetłumaczyć jako „miesiarka lucyfer”. Dalsze oznaczenia mówią, że owad należy do rzędu błonkoskrzydłych i rodziny miesierkowatych. Rogata pszczoła została opisana w artykule naukowym na łamach „Journal of Hymenoptera Research”.

„Demoniczny” insekt lubuje się w nektarze krytycznie zagrożonego gatunku rośliny kwiatowej Marianthus aquilonaris z rodziny pospornicowatych, która występuje endemicznie (czyli praktycznie wyłącznie) na południowo-zachodnim krańcu Australii. Do tej pory nie znaleziono jeszcze osobników poza obszarem występowania tych rzadkich kwiatów.

Rogi mają tylko samice. Do czego jej służą?

Skąd właściwie rogi u pszczoły, co w nich takiego wyjątkowego i do czego służą? „Cechą diagnostyczną Megachile lucifer jest obecność dużej pary skierowanych na zewnątrz i ku górze, wypukłych rogów po obu stronach clypeusa (nadustka – przyp. red.), który jest głęboko osadzony i zawiera grzebień przyśrodkowy. Rogi te odkryto jedynie u samic, co jest nietypowe dla większości broni lub ozdób typowych dla płci u zwierząt” – piszą autorzy badania. Wynika z tego, że rogi stanowią u Megachile lucifer wyjątkową cechę dymorficzną płciowo. Zwykle bowiem w królestwie zwierząt okazałe rogi mają samce, a nie samice.

Rogi u miesiarki lucyfer stanowią jednak coś więcej niż tylko cechę pozwalającą rozróżnić płeć pszczoły. „Modyfikacje clypealne (nadustkowe – przyp. red.) występują u wielu samic miesierkowatych, co może być związane z budową gniazd, podczas gdy inne rogi clypealne odkryto u samic Hackeriapis” – wyjaśniają autorzy badania.

Zdaniem ekspertów rogi mogą pełnić funkcje adaptacyjne, np. ułatwiać dostęp do zasobów kwiatowych i ochronę tych zasobów przed innymi osobnikami, zwalczanie innych samic rywalizujących o miejsca do gniazdowania bądź też walkę z naturalnymi wrogami – pszczołami i kleptopasożytniczymi muchami. Takie zachowania naukowcy zaobserwowali bowiem wcześniej u innych samic z rodzaju Megachile, które także używają rogów – wliczając w to gatunki Megachile erythropyga, Megachile (Schizomegachile) monstrosa czy Osmia cornuta.

Źródło: Prendergast KS, Campbell JW (2025). Megachile (Hackeriapis) lucifer (Hymenoptera, Megachilidae), a new megachilid with demon-like horns that visits the Critically Endangered Marianthus aquilonaris (Pittosporaceae). Journal of Hymenoptera Research 98: 1017-1030. https://doi.org/10.3897/jhr.98.166350